Nikita Shcheholevatyi
Nauka Holenderskiego przez Literaturę: Analiza i Tłumaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej
Dáár had ze hem de melatti gegeven. (Tam dała mu melatti; Dáár had ze hem de melatti gegeven – Tam dała mu melatti).
Hy zette zich neder aan den voet van den boom, en zag op naar de sterren. (Usiadł u stóp drzewa i spojrzał w gwiazdy; Hy zette zich neder aan den voet van den boom – Usiadł u stóp drzewa, en zag op naar de sterren – i spojrzał w gwiazdy).
En als er een verschoot, nam hy dit aan als een groet by zyn wederkomst te Badoer. (A kiedy jedna spadła, przyjął to jako powitanie z okazji jego powrotu do Badoer; En als er een verschoot – A kiedy jedna spadła, nam hy dit aan als een groet by zyn wederkomst te Badoer – przyjął to jako powitanie z okazji jego powrotu do Badoer).
En hy dacht er aan, of Adinda nu slapen zou? (I pomyślał, czy Adinda teraz śpi?; En hy dacht er aan – I pomyślał, of Adinda nu slapen zou – czy Adinda teraz śpi?)
En of ze wel goed de manen had ingesneden in haar rystblok? (I czy dobrze wycięła księżyce w swoim bloku ryżowym?; En of ze wel goed de manen had ingesneden in haar rystblok – I czy dobrze wycięła księżyce w swoim bloku ryżowym?)
Het zou hem zoo smarten wanneer zy een maan had overgeslagen, alsof 't niet genoeg ware… zes-en-dertig! (Bardzo by go zabolało, gdyby pominęła jeden księżyc, jakby to nie wystarczyło… trzydzieści sześć!; Het zou hem zoo smarten wanneer zy een maan had overgeslagen – Bardzo by go zabolało, gdyby pominęła jeden księżyc, alsof 't niet genoeg ware – jakby to nie wystarczyło, zes-en-dertig – trzydzieści sześć!)
En of ze schoone sarongs en slendangs zou gebatikt hebben? (I czy zrobiła piękne batikowe sarongi i slendangi?; En of ze schoone sarongs en slendangs zou gebatikt hebben – I czy zrobiła piękne batikowe sarongi i slendangi?)
En ook vroeg hy zich, wie er toch wel wonen zou in zyns vaders huis? (I zastanawiał się, kto teraz mieszkałby w domu jego ojca?; En ook vroeg hy zich – I zastanawiał się, wie er toch wel wonen zou in zyns vaders huis – kto teraz mieszkałby w domu jego ojca?)
En zyn jeugd kwam hem voor den geest, en zyne moeder, en hoe die buffel hem had gered van den tyger, en hy bepeinsde wat er toch zou geworden zyn van Adinda als die buffel minder trouw ware geweest? (I przypomniał sobie swoje dzieciństwo, swoją matkę i jak ten bawół uratował go przed tygrysem, i zastanawiał się, co by się stało z Adindą, gdyby ten bawół był mniej wierny?; En zyn jeugd kwam hem voor den geest, en zyne moeder – I przypomniał sobie swoje dzieciństwo, swoją matkę, en hoe die buffel hem had gered van den tyger – i jak ten bawół uratował go przed tygrysem, en hy bepeinsde wat er toch zou geworden zyn van Adinda als die buffel minder trouw ware geweest – i zastanawiał się, co by się stało z Adindą, gdyby ten bawół był mniej wierny?)
Hy lette zeer op het dalen van de sterren in 't westen, en by elke ster die aan de kim verdween, berekende hy hoe de zon weer iets nader was aan haren opgang in het oosten, en hoeveel nader hyzelf aan 't weerzien van Adinda. (Uważnie obserwował zachód gwiazd na zachodzie i przy każdej gwieździe, która zniknęła na horyzoncie, obliczał, jak słońce znów zbliża się do swojego wschodu na wschodzie i jak blisko jest do ponownego spotkania z Adindą; Hy lette zeer op het dalen van de sterren in 't westen – Uważnie obserwował zachód gwiazd na zachodzie, en by elke ster die aan de kim verdween – i przy każdej gwieździe, która zniknęła na horyzoncie, berekende hy hoe de zon weer iets nader was aan haren opgang in het oosten – obliczał, jak słońce znów zbliża się do swojego wschodu na wschodzie, en hoeveel nader hyzelf aan 't weerzien van Adinda – i jak blisko jest do ponownego spotkania z Adindą).
Want zeker zou ze komen by den eersten straal, ja, by 't schemeren reeds zou ze daar zyn… ach, waarom was ze niet reeds gekomen den vorigen dag? (Na pewno przyjdzie przy pierwszym promieniu, tak, przy zmierzchu już tam będzie… ach, dlaczego nie przyszła już poprzedniego dnia?; Want zeker zou ze komen by den eersten straal – Na pewno przyjdzie przy pierwszym promieniu, ja, by 't schemeren reeds zou ze daar zyn – tak, przy zmierzchu już tam będzie, ach, waarom was ze niet reeds gekomen den vorigen dag – ach, dlaczego nie przyszła już poprzedniego dnia?)
Het bedroefde hem dat ze 't niet was vooruitgeloopen, het schoone oogenblik dat hem drie jaren lang de ziel had voorgelicht met onbeschryfelyken glans. (Zasmuciło go, że nie wybiegła na spotkanie tego pięknego momentu, który przez trzy lata rozświetlał jego duszę nieopisanym blaskiem; Het bedroefde hem dat ze 't niet was vooruitgeloopen – Zasmuciło go, że nie wybiegła na spotkanie, het schoone oogenblik dat hem drie jaren lang de ziel had voorgelicht met onbeschryfelyken glans – tego pięknego momentu, który przez trzy lata rozświetlał jego duszę nieopisanym blaskiem).
En, onbillyk als hy was in de zelfzucht zyner liefde, scheen 't hem toe dat Adinda had moeten dáár zyn, wachtende op hèm, hy die zich nu beklaagde – vóór den tyd reeds! – dat hy te wachten had op háár. (I, niesprawiedliwy w egoizmie swojej miłości, wydawało mu się, że Adinda powinna tam być, czekając na niego, on który teraz się skarżył – już przed czasem! – że musi czekać na nią; En, onbillyk als hy was in de zelfzucht zyner liefde – I, niesprawiedliwy w egoizmie swojej miłości, scheen 't hem toe dat Adinda had moeten dáár zyn, wachtende op hèm – wydawało mu się, że Adinda powinna tam być, czekając na niego, hy die zich nu beklaagde – vóór den tyd reeds! – dat hy te wachten had op háár – on który teraz się skarżył – już przed czasem! – że musi czekać na nią).
Maar hy beklaagde zich ten-onrechte. (Ale niesłusznie się skarżył; Maar hy beklaagde zich ten-onrechte – Ale niesłusznie się skarżył).
Want nog was de zon niet opgegaan, nog had het oog van den dag geen blik geworpen op de vlakte. (Ponieważ słońce jeszcze nie wzeszło, oko dnia jeszcze nie rzuciło spojrzenia na równinę; Want nog was de zon niet opgegaan – Ponieważ słońce jeszcze nie wzeszło, nog had het oog van den dag geen blik geworpen op de vlakte – oko dnia jeszcze nie rzuciło spojrzenia na równinę).
Wel verbleekten de sterren daar omhoog, beschaamd dat er spoedig een eind komen zou aan haar heerschappy… (Gwiazdy na niebie bladły, zawstydzone, że ich panowanie wkrótce się skończy; Wel verbleekten de sterren daar omhoog – Gwiazdy na niebie bladły, beschaamd dat er spoedig een eind komen zou aan haar heerschappy – zawstydzone, że ich panowanie wkrótce się skończy).
wel vloeiden er vreemde kleuren over de toppen der bergen, die donkerder schenen naarmate ze scherper afstaken op lichteren grond… (dziwne kolory rozlewały się po szczytach gór, które wydawały się ciemniejsze, im bardziej wyraźnie odcinały się na jaśniejszym tle; wel vloeiden er vreemde kleuren over de toppen der bergen – dziwne kolory rozlewały się po szczytach gór, die donkerder schenen naarmate ze scherper afstaken op lichteren grond – które wydawały się ciemniejsze, im bardziej wyraźnie odcinały się na jaśniejszym tle).
wel vloog er hier-en-daar door de wolken in het oosten iets gloeiends – pylen van goud en van vuur die heen-en-weer werden geschoten, evenwydig aan de kim – maar ze verdwenen weer en schenen neertevallen achter de ondoordringbare gordyn die nog altyd den dag bleef verbergen voor de oogen van Saïdjah. (tu i tam przelatywało coś żarzącego się przez chmury na wschodzie – strzały złota i ognia, które strzelano tam i z powrotem, równolegle do horyzontu – ale zniknęły ponownie i wydawały się opadać za nieprzeniknioną zasłoną, która wciąż ukrywała dzień przed oczami Saïdjaha; wel vloog er hier-en-daar door de wolken in het oosten iets gloeiends – tu i tam przelatywało coś żarzącego się przez chmury na wschodzie, pylen van goud en van vuur die heen-en-weer werden geschoten, evenwydig aan de kim – strzały złota i ognia, które strzelano tam i z powrotem, równolegle do horyzontu, maar ze verdwenen weer en schenen neertevallen achter de ondoordringbare gordyn die nog altyd den dag bleef verbergen voor de oogen van Saïdjah – ale zniknęły ponownie i wydawały się opadać za nieprzeniknioną zasłoną, która wciąż ukrywała dzień przed oczami Saïdjaha).
Toch werd het allengs lichter en lichter om hem heen. (Jednak stopniowo stawało się wokół niego coraz jaśniej i jaśniej; Toch werd het allengs lichter en lichter om hem heen – Jednak stopniowo stawało się wokół niego coraz jaśniej i jaśniej).
Hy zag reeds het landschap, en reeds kon hy de kuif onderscheiden van het klappa-boschje waarin Badoer verscholen ligt… daar sliep Adinda! (Już widział krajobraz i już mógł rozróżnić wierzchołki kokosowego zagajnika, w którym ukryte było Badoer… tam spała Adinda!; Hy zag reeds het landschap – Już widział krajobraz, en reeds kon hy de kuif onderscheiden van het klappa-boschje waarin Badoer verscholen ligt – i już mógł rozróżnić wierzchołki kokosowego zagajnika, w którym ukryte było Badoer, daar sliep Adinda – tam spała Adinda!)
Neen, ze sliep niet meer! (Nie, już nie spała!; Neen, ze sliep niet meer! – Nie, już nie spała!)
Hoe zou ze kunnen slapen? (Jak mogłaby spać?; Hoe zou ze kunnen slapen? – Jak mogłaby spać?)
Wist ze niet dat Saïdjah haar wachten zou? (Czy nie wiedziała, że Saïdjah będzie na nią czekał?; Wist ze niet dat Saïdjah haar wachten zou? – Czy nie wiedziała, że Saïdjah będzie na nią czekał?)
Gewis, ze had niet geslapen den ganschen nacht! (Na pewno nie spała przez całą noc!; Gewis, ze had niet geslapen den ganschen nacht! – Na pewno nie spała przez całą noc!)
Zeker had de dorpswacht geklopt aan hare deur, om te vragen waarom de pelitah voortbrandde in haar huisjen, en met lieven lach had ze gezegd dat een gelofte haar wakker hield om den slendang afteweven waaraan ze bezig was, en die gereed moest zyn voor den eersten dag der nieuwe maan… (Na pewno strażnik wiejski pukał do jej drzwi, aby zapytać, dlaczego pelitah wciąż pali się w jej domku, a z uśmiechem odpowiedziała, że obietnica trzymała ją na nogach, aby dokończyć tkany slendang, który musiał być gotowy na pierwszy dzień nowego księżyca; Zeker had de dorpswacht geklopt aan hare deur – Na pewno strażnik wiejski pukał do jej drzwi, om te vragen waarom de pelitah voortbrandde in haar huisjen – aby zapytać, dlaczego pelitah wciąż pali się w jej domku, en met lieven lach had ze gezegd dat een gelofte haar wakker hield – a z uśmiechem odpowiedziała, że obietnica trzymała ją na nogach, om den slendang afteweven waaraan ze bezig was – aby dokończyć tkany slendang, en die gereed moest zyn voor den eersten dag der nieuwe maan – który musiał być gotowy na pierwszy dzień nowego księżyca).
Of ze had den nacht doorgebracht in 't donker, zittend op haar rystblok, en tellende met begeerigen vinger dat er wel waarlyk daarin zes-en-dertig diepe strepen stonden gekorven naast elkander. (Albo spędziła noc w ciemności, siedząc na swoim bloku ryżowym i licząc z pożądliwym palcem, że rzeczywiście jest tam sześćdziesiąt sześć głębokich nacięć obok siebie; Of ze had den nacht doorgebracht in 't donker – Albo spędziła noc w ciemności, zittend op haar rystblok – siedząc na swoim bloku ryżowym, en tellende met begeerigen vinger dat er wel waarlyk daarin zes-en-dertig diepe strepen stonden gekorven naast elkander – i licząc z pożądliwym palcem, że rzeczywiście jest tam sześćdziesiąt sześć głębokich nacięć obok siebie).
En ze had zich vermaakt met kunstigen schrik of ze zich misschien verrekende, of er wellicht nog eene ontbrak, om nogeens, en nogeens, en telkens weder te genieten van de heerlyke zekerheid dat er wel degelyk driemaal twaalf manen waren voorbygegaan sedert Saïdjah haar zag voor het laatst. (I bawiła się artystycznym strachem, czy się może pomyliła, czy może brakowało jeszcze jednego, aby jeszcze raz i jeszcze raz, i za każdym razem cieszyć się wspaniałą pewnością, że naprawdę minęły trzy razy dwanaście księżyców, odkąd Saïdjah widział ją po raz ostatni; En ze had zich vermaakt met kunstigen schrik of ze zich misschien verrekende – I bawiła się artystycznym strachem, czy się może pomyliła, of er wellicht nog eene ontbrak – czy może brakowało jeszcze jednego, om nogeens, en nogeens, en telkens weder te genieten van de heerlyke zekerheid – aby jeszcze raz i jeszcze raz, i za każdym razem cieszyć się wspaniałą pewnością, dat er wel degelyk driemaal twaalf manen waren voorbygegaan sedert Saïdjah haar zag voor het laatst – że naprawdę minęły trzy razy dwanaście księżyców, odkąd Saïdjah widział ją po raz ostatni).
Ook zy zou thans, nu 't al zoo licht werd, haar oogen inspannen met vruchtelooze vermoeienis om de blikken te buigen òver de kim, opdat ze de zon zouden ontmoeten, de trage zon, die wegbleef… wegbleef… (Również ona, teraz, gdy było już tak jasno, wysilała swoje oczy, aby bezowocnie skierować wzrok ponad horyzont, aby spotkały słońce, powolne słońce, które nie nadchodziło… nie nadchodziło…; Ook zy zou thans, nu 't al zoo licht werd, haar oogen inspannen met vruchtelooze vermoeienis – Również ona, teraz, gdy było już tak jasno, wysilała swoje oczy, om de blikken te buigen òver de kim – aby skierować wzrok ponad horyzont, opdat ze de zon zouden ontmoeten – aby spotkały słońce, de trage zon, die wegbleef… wegbleef – powolne słońce, które nie nadchodziło… nie nadchodziło…)
Daar kwam een streep van blauwig rood die zich vastklemde aan de wolken, en de randen werden licht en gloeiend, en 't begon te bliksemen, en weer schoten er pylen van vuur door het luchtruim, maar ze vielen niet neder ditmaal, ze hechtten zich vast op den donkeren grond, en deelden hun gloed mede in grooter en grootere kringen, en ontmoetten elkander, kruisend, slingerend, wendend, dwalend, en ze vereenigden zich tot vuurbundels, en weerlichtten in gouden glans op een grond van paarlemoer, en er was rood, en blauw, en geel, en zilver, en purper, en azuur in dat alles… o God, dat was de dageraad: dat was het weerzien van Adinda! (Pojawiła się niebieskawo-czerwona smuga, która przywarła do chmur, a krawędzie stały się jasne i żarzące, zaczęło błyskać, a przez powietrze ponownie przelatywały strzały ognia, ale tym razem nie spadały, przyczepiały się do ciemnej ziemi i rozprzestrzeniały swój blask w coraz większych kręgach, spotykając się, krzyżując, wijąc, zwracając, błądząc, i łączyły się w wiązki ognia, błyszcząc w złotym blasku na tle masy perłowej, a było w tym czerwone, niebieskie, żółte, srebrne, purpurowe i błękitne… o Boże, to był świt: to było spotkanie z Adindą!; Daar kwam een streep van blauwig rood die zich vastklemde aan de wolken – Pojawiła się niebieskawo-czerwona smuga, która przywarła do chmur, en de randen werden licht en gloeiend – a krawędzie stały się jasne i żarzące, en 't begon te bliksemen – zaczęło błyskać, en weer schoten er pylen van vuur door het luchtruim – a przez powietrze ponownie przelatywały strzały ognia, maar ze vielen niet neder ditmaal – ale tym razem nie spadały, ze hechtten zich vast op den donkeren grond – przyczepiały się do ciemnej ziemi, en deelden hun gloed mede in grooter en grootere kringen – i rozprzestrzeniały swój blask w coraz większych kręgach, en ontmoetten elkander, kruisend, slingerend, wendend, dwalend – spotykając się, krzyżując, wijąc, zwracając, błądząc, en ze vereenigden zich tot vuurbundels – i łączyły się w wiązki ognia, en weerlichtten in gouden glans op een grond van paarlemoer – błyszcząc w złotym blasku na tle masy perłowej, en er was rood, en blauw, en geel, en zilver, en purper, en azuur in dat alles – a było w tym czerwone, niebieskie, żółte, srebrne, purpurowe i błękitne, o God, dat was de dageraad: dat was het weerzien van Adinda – o Boże, to był świt: to było spotkanie z Adindą!)
Saïdjah had niet geleerd te bidden, en 't ware ook jammer geweest hem dat te leeren, want heiliger gebed en vuriger dank dan er lag in de sprakelooze opgetogenheid zyner ziel, was niet te vatten in menschelyke taal. (Saïdjah nie nauczył się modlić, a byłoby szkoda, gdyby się nauczył, bo świętsza modlitwa i gorętsze dziękczynienie niż to, które tkwiło w jego bezsłownej ekstazie duszy, nie mogłaby być ujęta w ludzkich słowach; Saïdjah had niet geleerd te bidden – Saïdjah nie nauczył się modlić, en 't ware ook jammer geweest hem dat te leeren – a byłoby szkoda, gdyby się nauczył, want heiliger gebed en vuriger dank dan er lag in de sprakelooze opgetogenheid zyner ziel – bo świętsza modlitwa i gorętsze dziękczynienie niż to, które tkwiło w jego bezsłownej ekstazie duszy, was niet te vatten in menschelyke taal – nie mogłaby być ujęta w ludzkich słowach).
Hy wilde niet naar Badoer gaan. (Nie chciał iść do Badoer; Hy wilde niet naar Badoer gaan – Nie chciał iść do Badoer).
Het weerzien zelf van Adinda kwam hem minder schoon voor, dan de zekerheid haar straks te zullen weerzien. (Samo spotkanie z Adindą wydawało mu się mniej piękne niż pewność, że wkrótce ją zobaczy; Het weerzien zelf van Adinda kwam hem minder schoon voor – Samo spotkanie z Adindą wydawało mu się mniej piękne, dan de zekerheid haar straks te zullen weerzien – niż pewność, że wkrótce ją zobaczy).
Hy zette zich aan den voet van den ketapan, en liet zyn oogen dwalen over de landstreek. (Usiadł u stóp ketapanu i pozwolił swoim oczom wędrować po okolicy; Hy zette zich aan den voet van den ketapan – Usiadł u stóp ketapanu, en liet zyn oogen dwalen over de landstreek – i pozwolił swoim oczom wędrować po okolicy).
De natuur lachte hem toe en scheen hem welkom te heeten als een moeder haar teruggekeerd kind. (Natura uśmiechała się do niego i zdawała się witać go jak matka swoje powracające dziecko; De natuur lachte hem toe – Natura uśmiechała się do niego, en scheen hem welkom te heeten als een moeder haar teruggekeerd kind – i zdawała się witać go jak matka swoje powracające dziecko).
En even als deze haar vreugde schildert door eigenwillige herinnering aan de voorbygegane smart, by 't vertoonen van wat ze bewaarde als aandenken gedurende het afzyn, liet ook Saïdjah zich vermaken door 't weerzien van zoovele plekken die getuigen waren van zyn kort leven. (I podobnie jak ta maluje swoją radość przez dobrowolne wspomnienie przeszłego bólu, pokazując to, co przechowywała jako pamiątkę podczas nieobecności, również Saïdjah cieszył się ponownym widokiem tylu miejsc, które były świadkami jego krótkiego życia; En even als deze haar vreugde schildert door eigenwillige herinnering aan de voorbygegane smart – I podobnie jak ta maluje swoją radość przez dobrowolne wspomnienie przeszłego bólu, by 't vertoonen van wat ze bewaarde als aandenken gedurende het afzyn – pokazując to, co przechowywała jako pamiątkę podczas nieobecności, liet ook Saïdjah zich vermaken door 't weerzien van zoovele plekken die getuigen waren van zyn kort leven – również Saïdjah cieszył się ponownym widokiem tylu miejsc, które były świadkami jego krótkiego życia).
Maar hoe ook zyn oogen of zyn gedachten ronddwaalden, telkens viel zyn blik en zyn verlangen terug op het pad dat van Badoer leidt naar den ketapan. (Ale jakkolwiek jego oczy lub myśli błądziły, za każdym razem jego wzrok i pragnienie wracały na ścieżkę prowadzącą z Badoer do ketapanu; Maar hoe ook zyn oogen of zyn gedachten ronddwaalden – Ale jakkolwiek jego oczy lub myśli błądziły, telkens viel zyn blik en zyn verlangen terug op het pad dat van Badoer leidt naar den ketapan – za każdym razem jego wzrok i pragnienie wracały na ścieżkę prowadzącą z Badoer do ketapanu).
Alles wat zyn zinnen waarnamen, heette Adinda. (Wszystko, co postrzegały jego zmysły, nazywało się Adinda; Alles wat zyn zinnen waarnamen – Wszystko, co postrzegały jego zmysły, heette Adinda – nazywało się Adinda).
Hy zag den afgrond links, waar de aarde zoo geel is, waar eens een jonge buffel verzonk in de diepte: daar hadden de dorpelingen zich verzameld om het dier te redden – want het is geen geringe zaak een jongen buffel te verliezen – en ze hadden zich neergelaten aan sterke rottan-koorden. (Widział przepaść po lewej, gdzie ziemia jest tak żółta, gdzie kiedyś młody bawół zatonął w głębinie: tam wieśniacy zebrali się, aby uratować zwierzę – bo to nie mała sprawa stracić młodego bawołu – i opuścili się na mocnych rattanowych linach; Hy zag den afgrond links – Widział przepaść po lewej, waar de aarde zoo geel is – gdzie ziemia jest tak żółta, waar eens een jonge buffel verzonk in de diepte – gdzie kiedyś młody bawół zatonął w głębinie, daar hadden de dorpelingen zich verzameld om het dier te redden – tam wieśniacy zebrali się, aby uratować zwierzę, want het is geen geringe zaak een jongen buffel te verliezen – bo to nie mała sprawa stracić młodego bawołu, en ze hadden zich neergelaten aan sterke rottan-koorden – i opuścili się na mocnych rattanowych linach).
Adinda's vader was de moedigste geweest… o, hoe zy in de handen klapte, Adinda! (Ojciec Adindy był najodważniejszy… o, jak klaskała w dłonie, Adinda!; Adinda's vader was de moedigste geweest – Ojciec Adindy był najodważniejszy, o, hoe zy in de handen klapte, Adinda – o, jak klaskała w dłonie, Adinda!)
En daarginds, aan de andere zyde, waar 't kokosboschje wuift over de hutten van het dorp, daar ergens was Si-Oenah uit een boom gevallen, en gestorven. (A tam, po drugiej stronie, gdzie kokosowy gaj kołysze się nad chatami wsi, tam gdzieś Si-Oenah spadł z drzewa i zmarł; En daarginds, aan de andere zyde, waar 't kokosboschje wuift over de hutten van het dorp – A tam, po drugiej stronie, gdzie kokosowy gaj kołysze się nad chatami wsi, daar ergens was Si-Oenah uit een boom gevallen, en gestorven – tam gdzieś Si-Oenah spadł z drzewa i zmarł).
Hoe schreide zyn moeder: ‘omdat Si-Oenah nog zoo klein was’ jammerde zy… alsof ze minder bedroefd zou geweest zyn als Si-Oenah grooter geweest ware. (Jak płakała jego matka: ‘bo Si-Oenah był jeszcze taki mały’ lamentowała… jakby była mniej zmartwiona, gdyby Si-Oenah był większy; Hoe schreide zyn moeder – Jak płakała jego matka, ‘omdat Si-Oenah nog zoo klein was’ jammerde zy – ‘bo Si-Oenah był jeszcze taki mały’ lamentowała, alsof ze minder bedroefd zou geweest zyn als Si-Oenah grooter geweest ware – jakby była mniej zmartwiona, gdyby Si-Oenah był większy).
Maar klein was hy, dàt is waar, want hy was kleiner en zwakker nog dan Adinda… (Ale był mały, to prawda, bo był jeszcze mniejszy i słabszy niż Adinda…; Maar klein was hy, dàt is waar – Ale był mały, to prawda, want hy was kleiner en zwakker nog dan Adinda – bo był jeszcze mniejszy i słabszy niż Adinda…)
Niemand betrad het wegje dat van Badoer leidde naar den boom. (Nikt nie wchodził na ścieżkę prowadzącą z Badoer do drzewa; Niemand betrad het wegje dat van Badoer leidde naar den boom – Nikt nie wchodził na ścieżkę prowadzącą z Badoer do drzewa).
Straks zou ze komen: o, zeker… 't was nog zoo vroeg! (Zaraz przyjdzie: o, na pewno… było jeszcze tak wcześnie!; Straks zou ze komen – Zaraz przyjdzie, o, zeker – o, na pewno, 't was nog zoo vroeg – było jeszcze tak wcześnie!)
Saïdjah zag een badjing die met dartele vlugheid heen-en-weersprong tegen den stam van een klappa-boom. (Saïdjah zobaczył badjing, który z wesołą zręcznością skakał tam i z powrotem po pniu drzewa kokosowego; Saïdjah zag een badjing – Saïdjah zobaczył badjing, die met dartele vlugheid heen-en-weersprong tegen den stam van een klappa-boom – który z wesołą zręcznością skakał tam i z powrotem po pniu drzewa kokosowego).
Het diertje – de ergernis van den eigenaar des booms, maar lief toch in gedaante en beweging – klauterde onvermoeid op-en-neder. (Zwierzątko – irytacja właściciela drzewa, ale mimo to urocze w kształcie i ruchach – wspinało się i schodziło bez wytchnienia; Het diertje – Zwierzątko, de ergernis van den eigenaar des booms – irytacja właściciela drzewa, maar lief toch in gedaante en beweging – ale mimo to urocze w kształcie i ruchach, klauterde onvermoeid op-en-neder – wspinało się i schodziło bez wytchnienia).
Saïdjah zag het, en dwong zich er naar te blyven zien, wyl dit aan zyn gedachten rust gaf van den zwaren arbeid dien ze verrichtten sedert het opgaan der zon… rust na 't afmattend wachten. (Saïdjah patrzył na to i zmusił się do dalszego patrzenia, ponieważ dawało to jego myślom odpoczynek od ciężkiej pracy, którą wykonywały od wschodu słońca… odpoczynek po wyczerpującym oczekiwaniu; Saïdjah zag het, en dwong zich er naar te blyven zien – Saïdjah patrzył na to i zmusił się do dalszego patrzenia, wyl dit aan zyn gedachten rust gaf van den zwaren arbeid dien ze verrichtten sedert het opgaan der zon – ponieważ dawało to jego myślom odpoczynek od ciężkiej pracy, którą wykonywały od wschodu słońca, rust na 't afmattend wachten – odpoczynek po wyczerpującym oczekiwaniu).
Welhaast uitten zich zyn indrukken in woorden, en hy zong wat er omging in zyn ziel. (Wkrótce jego wrażenia wyraziły się w słowach i śpiewał to, co działo się w jego duszy; Welhaast uitten zich zyn indrukken in woorden – Wkrótce jego wrażenia wyraziły się w słowach, en hy zong wat er omging in zyn ziel – i śpiewał to, co działo się w jego duszy).
Het ware my liever u zyn lied te kunnen voorlezen in 't maleisch, dat italiaansch van het Oosten, doch ziehier de vertaling: (Wolałbym przeczytać wam jego piosenkę po malajsku, który jest włoskim Wschodu, ale oto tłumaczenie; Het ware my liever u zyn lied te kunnen voorlezen in 't maleisch – Wolałbym przeczytać wam jego piosenkę po malajsku, dat italiaansch van het Oosten – który jest włoskim Wschodu, doch ziehier de vertaling – ale oto tłumaczenie)
‘Zie hoe de badjing zyn levensonderhoud zoekt (Zobacz, jak badjing szuka swojego utrzymania; Zie hoe de badjing zyn levensonderhoud zoekt – Zobacz, jak badjing szuka swojego utrzymania)
Op den klappa-boom. (Na drzewie kokosowym; Op den klappa-boom – Na drzewie kokosowym)
Hy stygt, daalt, dartelt links en rechts, (Wspina się, schodzi, biega w lewo i w prawo; Hy stygt, daalt, dartelt links en rechts – Wspina się, schodzi, biega w lewo i w prawo)
Hy draait om den boom, springt, valt, klimt, en valt weder: (Krąży wokół drzewa, skacze, spada, wspina się i znowu spada; Hy draait om den boom, springt, valt, klimt, en valt weder – Krąży wokół drzewa, skacze, spada, wspina się i znowu spada)
Hy heeft geen vleugels, en is toch zoo vlug als een vogel. (Nie ma skrzydeł, a jest tak szybki jak ptak; Hy heeft geen vleugels, en is toch zoo vlug als een vogel – Nie ma skrzydeł, a jest tak szybki jak ptak)
Veel geluk, myn badjing, ik wensch u heil! (Powodzenia, mój badjing, życzę ci szczęścia!; Veel geluk, myn badjing, ik wensch u heil – Powodzenia, mój badjing, życzę ci szczęścia!)
Ge zult gewis vinden het levensonderhoud dat ge zoekt… (Na pewno znajdziesz utrzymanie, którego szukasz…; Ge zult gewis vinden het levensonderhoud dat ge zoekt – Na pewno znajdziesz utrzymanie, którego szukasz)
Maar ik zit alleen by het djati-bosch, (Ale siedzę sam przy lesie djati; Maar ik zit alleen by het djati-bosch – Ale siedzę sam przy lesie djati)
Wachtende op levensonderhoud van myn hart. (Czekając na utrzymanie mojego serca; Wachtende op levensonderhoud van myn hart – Czekając na utrzymanie mojego serca)
Reeds lang is het buikje van myn badjing verzadigd… (Już dawno brzuch mojego badjing jest nasycony…; Reeds lang is het buikje van myn badjing verzadigd – Już dawno brzuch mojego badjing jest nasycony…)
Reeds lang is hy teruggekeerd in zyn nestje… (Już dawno wrócił do swojego gniazdka…; Reeds lang is hy teruggekeerd in zyn nestje – Już dawno wrócił do swojego gniazdka…)
Maar nog altyd is myn ziel (Ale nadal moja dusza; Maar nog altyd is myn ziel – Ale nadal moja dusza)
En myn hart bitter bedroefd… Adinda!’ (I moje serce jest gorzko smutne… Adinda!; En myn hart bitter bedroefd… Adinda – I moje serce jest gorzko smutne… Adinda)
Nog was er niemand op het pad dat van Badoer leidde naar den ketapan. (Wciąż nikogo nie było na ścieżce prowadzącej z Badoer do ketapanu; Nog was er niemand op het pad dat van Badoer leidde naar den ketapan – Wciąż nikogo nie było na ścieżce prowadzącej z Badoer do ketapanu).
Saïdjah's oog viel op een kapel die zich scheen te verheugen omdat het begon warm te worden. (Oko Saïdjaha spoczęło na motylu, który wydawał się cieszyć, że zaczynało się robić ciepło; Saïdjah's oog viel op een kapel die zich scheen te verheugen – Oko Saïdjaha spoczęło na motylu, omdat het begon warm te worden – który wydawał się cieszyć, że zaczynało się robić ciepło).
‘Zie hoe de vlinder daar rondfladdert. (Zobacz, jak motyl tam lata; Zie hoe de vlinder daar rondfladdert – Zobacz, jak motyl tam lata)
Zyn vlerkjes schitteren als een veelkleurige bloem. (Jego skrzydełka błyszczą jak wielobarwny kwiat; Zyn vlerkjes schitteren als een veelkleurige bloem – Jego skrzydełka błyszczą jak wielobarwny kwiat)
Zyn hartjen is verliefd op den bloesem der kenari: (Jego serduszko zakochane jest w kwiecie kenari; Zyn hartjen is verliefd op den bloesem der kenari – Jego serduszko zakochane jest w kwiecie kenari)
Zeker zoekt hy zyn welriekende geliefde. (Na pewno szuka swojej pachnącej ukochanej; Zeker zoekt hy zyn welriekende geliefde – Na pewno szuka swojej pachnącej ukochanej)
Veel geluk, myn vlinder, ik wensch u heil! (Powodzenia, mój motylu, życzę ci szczęścia!; Veel geluk, myn vlinder, ik wensch u heil – Powodzenia, mój motylu, życzę ci szczęścia!)
Ge zult gewis vinden wat gy zoekt… (Na pewno znajdziesz to, czego szukasz…; Ge zult gewis vinden wat gy zoekt – Na pewno znajdziesz to, czego szukasz)
Maar ik zit alleen by het djati-bosch, (Ale siedzę sam przy lesie djati; Maar ik zit alleen by het djati-bosch – Ale siedzę sam przy lesie djati)
Wachtende op wat myn hart liefheeft. (Czekając na to, co kocha moje serce; Wachtende op wat myn hart liefheeft – Czekając na to, co kocha moje serce)
Reeds lang heeft de vlinder gekust (Już dawno motyl pocałował; Reeds lang heeft de vlinder gekust – Już dawno motyl pocałował)
Den kenari-bloesem die hy zoozeer bemint… (Kwiat kenari, który tak bardzo kocha…; Den kenari-bloesem die hy zoozeer bemint – Kwiat kenari, który tak bardzo kocha…)
Maar nog altyd is myn ziel (Ale nadal moja dusza; Maar nog altyd is myn ziel – Ale nadal moja dusza)
En myn hart bitter bedroefd… Adinda!’ (I moje serce jest gorzko smutne… Adinda!; En myn hart bitter bedroefd… Adinda – I moje serce jest gorzko smutne… Adinda!)
