Nikita Shcheholevatyi
Nauka Holenderskiego przez Literaturę: Analiza i Tłumaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej
Hy werd met rottingslagen gestraft omdat hy Lebak verlaten had zonder pas, en door de policie teruggebracht naar Badoer. (Został ukarany chłostą za opuszczenie Lebak bez przepustki i odesłany przez policję z powrotem do Badoer; Hy werd met rottingslagen gestraft omdat hy Lebak verlaten had zonder pas – Został ukarany chłostą za opuszczenie Lebak bez przepustki, en door de policie teruggebracht naar Badoer – i odesłany przez policję z powrotem do Badoer)
Hier werd hy in de gevangenis geworpen omdat men hem voor krankzinnig hield, wat zoo onverklaarbaar niet zou geweest zyn, en omdat men vreesde dat hy in een oogenblik van matah-glap, misschien amokh maken of andere verkeerdheden begaan zou. (Tutaj został wtrącony do więzienia, ponieważ uznano go za szalonego, co nie byłoby tak niewytłumaczalne, oraz ponieważ obawiano się, że w chwili matah-glap może dostać amoku lub popełnić inne wykroczenia; Hier werd hy in de gevangenis geworpen omdat men hem voor krankzinnig hield – Tutaj został wtrącony do więzienia, ponieważ uznano go za szalonego, wat zoo onverklaarbaar niet zou geweest zyn – co nie byłoby tak niewytłumaczalne, en omdat men vreesde dat hy in een oogenblik van matah-glap, misschien amokh maken of andere verkeerdheden begaan zou – oraz ponieważ obawiano się, że w chwili matah-glap może dostać amoku lub popełnić inne wykroczenia)
Maar hy was niet lang gevangen, wyl hy kort daarop stierf. (Ale nie był długo w więzieniu, ponieważ wkrótce potem zmarł; Maar hy was niet lang gevangen – Ale nie był długo w więzieniu, wyl hy kort daarop stierf – ponieważ wkrótce potem zmarł)
Wat er geworden is van de broertjes en zusjes van Saïdjah, weet ik niet. (Co się stało z braćmi i siostrami Saïdjah, nie wiem; Wat er geworden is van de broertjes en zusjes van Saïdjah – Co się stało z braćmi i siostrami Saïdjah, weet ik niet – nie wiem)
Het huisje dat zy bewoonden te Badoer, stond eenigen tyd ledig, en spoedig viel het in, daar 't slechts van bamboe gebouwd was, en gedekt met atap. (Chatka, w której mieszkali w Badoer, stała przez pewien czas pusta, a wkrótce się zawaliła, ponieważ była zbudowana tylko z bambusa i kryta atapem; Het huisje dat zy bewoonden te Badoer – Chatka, w której mieszkali w Badoer, stond eenigen tyd ledig – stała przez pewien czas pusta, en spoedig viel het in – a wkrótce się zawaliła, daar 't slechts van bamboe gebouwd was – ponieważ była zbudowana tylko z bambusa, en gedekt met atap – i kryta atapem)
Een weinig stof en vuil dekte de plek waar veel geleden werd. (Trochę kurzu i brudu pokrywało miejsce, gdzie wiele cierpieli; Een weinig stof en vuil dekte de plek waar veel geleden werd – Trochę kurzu i brudu pokrywało miejsce, gdzie wiele cierpieli)
Er zyn veel zulke plekken in Lebak. (W Lebak jest wiele takich miejsc; Er zyn veel zulke plekken in Lebak – W Lebak jest wiele takich miejsc)
Saïdjah was reeds vyftien jaar, toen zyn vader naar Buitenzorg vertrok. (Saïdjah miał już piętnaście lat, kiedy jego ojciec wyjechał do Buitenzorg; Saïdjah was reeds vyftien jaar – Saïdjah miał już piętnaście lat, toen zyn vader naar Buitenzorg vertrok – kiedy jego ojciec wyjechał do Buitenzorg)
Hy had dezen niet daarheen vergezeld omdat hy grooter plannen in zyn gemoed omdroeg. (Nie towarzyszył mu, ponieważ miał większe plany w swojej głowie; Hy had dezen niet daarheen vergezeld – Nie towarzyszył mu, omdat hy grooter plannen in zyn gemoed omdroeg – ponieważ miał większe plany w swojej głowie)
Men had hem gezegd dat er te Batavia zooveel heeren waren die in bendies reden, en dat er dus misschien voor hem een dienst zou te vinden zyn als bendie-jongen, waartoe men gewoonlyk iemand kiest, die nog jong is en onvolwassen, om niet door te veel zwaarte achter op het tweewielig rytuig, 't evenwicht te breken. (Powiedziano mu, że w Batavii jest wielu panów, którzy jeżdżą bendies, i że może znajdzie dla siebie pracę jako bendie-chłopiec, do czego zwykle wybiera się kogoś, kto jest jeszcze młody i niedojrzały, aby nie złamać równowagi dwukołowego pojazdu zbyt dużym ciężarem z tyłu; Men had hem gezegd dat er te Batavia zooveel heeren waren die in bendies reden – Powiedziano mu, że w Batavii jest wielu panów, którzy jeżdżą bendies, en dat er dus misschien voor hem een dienst zou te vinden zyn als bendie-jongen – i że może znajdzie dla siebie pracę jako bendie-chłopiec, waartoe men gewoonlyk iemand kiest – do czego zwykle wybiera się kogoś, die nog jong is en onvolwassen – kto jest jeszcze młody i niedojrzały, om niet door te veel zwaarte achter op het tweewielig rytuig, 't evenwicht te breken – aby nie złamać równowagi dwukołowego pojazdu zbyt dużym ciężarem z tyłu)
Er was, had men hem verzekerd, by goed gedrag veel te winnen in zoodanige bediening. (Powiedziano mu, że przy dobrym zachowaniu można wiele zyskać w takiej pracy; Er was, had men hem verzekerd – Powiedziano mu, by goed gedrag veel te winnen in zoodanige bediening – że przy dobrym zachowaniu można wiele zyskać w takiej pracy)
Misschien zelfs zou hy op deze wyze binnen drie jaren geld kunnen oversparen, genoeg om twee buffels te koopen. (Może nawet w ten sposób w ciągu trzech lat zaoszczędziłby wystarczająco dużo pieniędzy, aby kupić dwa bawoły; Misschien zelfs zou hy op deze wyze binnen drie jaren geld kunnen oversparen – Może nawet w ten sposób w ciągu trzech lat zaoszczędziłby wystarczająco dużo pieniędzy, genoeg om twee buffels te koopen – aby kupić dwa bawoły)
Dit vooruitzicht lachte hem toe. (Ta perspektywa go ucieszyła; Dit vooruitzicht lachte hem toe – Ta perspektywa go ucieszyła)
Met fieren tred, zooals iemand gaat die groote zaken in den zin heeft, trad hy na 't vertrek zyns vaders by Adinda binnen, en deelde haar zyn plan mede. (Z dumnym krokiem, jak ktoś, kto ma w głowie wielkie sprawy, po odejściu swojego ojca wszedł do Adindy i podzielił się z nią swoim planem; Met fieren tred, zooals iemand gaat die groote zaken in den zin heeft – Z dumnym krokiem, jak ktoś, kto ma w głowie wielkie sprawy, trad hy na 't vertrek zyns vaders by Adinda binnen – po odejściu swojego ojca wszedł do Adindy, en deelde haar zyn plan mede – i podzielił się z nią swoim planem)
Denk eens, zeide hy, als ik wederkom zullen wy oud genoeg zyn om te trouwen, en we zullen twee buffels hebben! (– Pomyśl, powiedział, gdy wrócę, będziemy wystarczająco dorośli, żeby się pobrać, i będziemy mieć dwa bawoły!; – Denk eens, zeide hy – – Pomyśl, powiedział, als ik wederkom zullen wy oud genoeg zyn om te trouwen – gdy wrócę, będziemy wystarczająco dorośli, żeby się pobrać, en we zullen twee buffels hebben – i będziemy mieć dwa bawoły!)
Heel goed, Saïdjah! Ik wil gaarne met je trouwen als je terugkomt. Ik zal spinnen, en sarongs en slendangs weven, en batikken, en heel vlytig zyn al dien tyd. (– Bardzo dobrze, Saïdjah! Chętnie wyjdę za ciebie, gdy wrócisz. Będę prząść, tkać sarongi i slendangi, batikować i być bardzo pracowita przez cały ten czas; – Heel goed, Saïdjah – – Bardzo dobrze, Saïdjah! Ik wil gaarne met je trouwen als je terugkomt – Chętnie wyjdę za ciebie, gdy wrócisz, Ik zal spinnen – Będę prząść, en sarongs en slendangs weven – tkać sarongi i slendangi, en batikken – batikować, en heel vlytig zyn al dien tyd – i być bardzo pracowita przez cały ten czas)
O, ik geloof je, Adinda! Maar… als ik je getrouwd vind? (– O, wierzę ci, Adindo! Ale… jeśli znajdę cię zamężną?; – O, ik geloof je, Adinda – – O, wierzę ci, Adindo! Maar… als ik je getrouwd vind – Ale… jeśli znajdę cię zamężną?)
Saïdjah, je weet immers wel dat ik met niemand trouwen zal. Myn vader heeft me toegezegd aan uw vader. (– Saïdjah, przecież wiesz, że nie wyjdę za nikogo innego. Mój ojciec przyrzekł mnie twojemu ojcu; – Saïdjah, je weet immers wel dat ik met niemand trouwen zal – – Saïdjah, przecież wiesz, że nie wyjdę za nikogo innego, Myn vader heeft me toegezegd aan uw vader – Mój ojciec przyrzekł mnie twojemu ojcu)
En jyzelf? (– A ty?; – En jyzelf – – A ty?)
Ik zal trouwen met u, wees daar zeker van! (– Wyjdę za ciebie, bądź tego pewien!; – Ik zal trouwen met u – – Wyjdę za ciebie, wees daar zeker van – bądź tego pewien!)
Als ik terugkom, zal ik roepen in de verte… (– Kiedy wrócę, zawołam z daleka…; – Als ik terugkom – – Kiedy wrócę, zal ik roepen in de verte – zawołam z daleka…)
Wie zal dat hooren, als we ryst stampen in 't dorp? (– Kto to usłyszy, gdy będziemy tłuc ryż w wiosce?; – Wie zal dat hooren – – Kto to usłyszy, als we ryst stampen in 't dorp – gdy będziemy tłuc ryż w wiosce?)
Dat is waar. Maar Adinda… o ja, dit is beter: wacht me by het djati-bosch, onder den ketapan waar je my de melatti hebt gegeven. (– To prawda. Ale Adinda… o tak, to lepiej: czekaj na mnie przy lesie djati, pod ketapanem, gdzie dałaś mi melatti; – Dat is waar – – To prawda, Maar Adinda – Ale Adinda… o ja, dit is beter – o tak, to lepiej, wacht me by het djati-bosch – czekaj na mnie przy lesie djati, onder den ketapan waar je my de melatti hebt gegeven – pod ketapanem, gdzie dałaś mi melatti)
Maar, Saïdjah, hoe kan ik weten wanneer ik moet heengaan om je te wachten by den ketapan? (– Ale, Saïdjah, skąd mam wiedzieć, kiedy mam tam iść, aby na ciebie czekać pod ketapanem?; – Maar, Saïdjah – – Ale, Saïdjah, hoe kan ik weten wanneer ik moet heengaan om je te wachten by den ketapan – skąd mam wiedzieć, kiedy mam tam iść, aby na ciebie czekać pod ketapanem?)
Saïdjah bedacht zich een oogenblik, en zeide: (Saïdjah zastanowił się chwilę i powiedział; Saïdjah bedacht zich een oogenblik – Saïdjah zastanowił się chwilę, en zeide – i powiedział)
Tel de manen. Ik zal uitblyven driemaal twaalf manen… deze maan rekent niet mee. Zie, Adinda, kerf een streep in je rystblok by elke nieuwe maan. Als je driemaal twaalf strepen hebt ingesneden, zal ik den dag die dáárop volgt, aankomen onder den ketapan. Beloof je, dáár te zyn? (– Licz księżyce. Zostanę z dala przez trzy razy dwanaście księżyców… ten księżyc się nie liczy. Zobacz, Adindo, wyrzeźbij kreskę na swoim bloku ryżu przy każdym nowym księżycu. Kiedy wyrzeźbisz trzy razy dwanaście kresk, przybędę następnego dnia pod ketapan. Obiecujesz, że tam będziesz?; – Tel de manen – – Licz księżyce, Ik zal uitblyven driemaal twaalf manen – Zostanę z dala przez trzy razy dwanaście księżyców, deze maan rekent niet mee – ten księżyc się nie liczy, Zie, Adinda, kerf een streep in je rystblok by elke nieuwe maan – Zobacz, Adindo, wyrzeźbij kreskę na swoim bloku ryżu przy każdym nowym księżycu, Als je driemaal twaalf strepen hebt ingesneden – Kiedy wyrzeźbisz trzy razy dwanaście kresk, zal ik den dag die dáárop volgt, aankomen onder den ketapan – przybędę następnego dnia pod ketapan, Beloof je, dáár te zyn – Obiecujesz, że tam będziesz?)
Ja, Saïdjah! Ik zal onder den ketapan by het djatibosch wezen als je terugkomt. (– Tak, Saïdjah! Będę pod ketapanem przy lesie djati, kiedy wrócisz; – Ja, Saïdjah – – Tak, Saïdjah! Ik zal onder den ketapan by het djatibosch wezen als je terugkomt – Będę pod ketapanem przy lesie djati, kiedy wrócisz)
Nu scheurde Saïdjah een strook van zyn blauwen hoofddoek, die zeer versleten was, en hy gaf dat stukje lynwaad aan Adinda, dat ze 't bewaren zou als een pand. (Teraz Saïdjah oderwał pasek ze swojej niebieskiej chusty, która była bardzo zużyta, i dał ten kawałek płótna Adindzie, aby go przechowała jako pamiątkę; Nu scheurde Saïdjah een strook van zyn blauwen hoofddoek – Teraz Saïdjah oderwał pasek ze swojej niebieskiej chusty, die zeer versleten was – która była bardzo zużyta, en hy gaf dat stukje lynwaad aan Adinda – i dał ten kawałek płótna Adindzie, dat ze 't bewaren zou als een pand – aby go przechowała jako pamiątkę)
En toen verliet hy haar en Badoer. (A potem opuścił ją i Badoer; En toen verliet hy haar en Badoer – A potem opuścił ją i Badoer)
Hy liep vele dagen voort. (Szukał przez wiele dni; Hy liep vele dagen voort – Szukał przez wiele dni)
Hy ging Rangkas-Betoeng voorby, dat nog niet de hoofdplaats was van Lebak, en Waroeng-Goenoeng waar toen de adsistent-resident woonde, en den volgenden dag zag hy Pandeglang dat daar ligt als in een tuin. (Minął Rangkas-Betoeng, które nie było jeszcze stolicą Lebak, i Waroeng-Goenoeng, gdzie wtedy mieszkał asystent rezydenta, a następnego dnia zobaczył Pandeglang, które leży tam jak w ogrodzie; Hy ging Rangkas-Betoeng voorby – Minął Rangkas-Betoeng, dat nog niet de hoofdplaats was van Lebak – które nie było jeszcze stolicą Lebak, en Waroeng-Goenoeng waar toen de adsistent-resident woonde – i Waroeng-Goenoeng, gdzie wtedy mieszkał asystent rezydenta, en den volgenden dag zag hy Pandeglang dat daar ligt als in een tuin – a następnego dnia zobaczył Pandeglang, które leży tam jak w ogrodzie)
Weder een dag later kwam hy te Serang aan, en stond verbaasd over de pracht van zulke groote plaats met vele huizen, gebouwd van steen, en gedekt met roode pannen. (Kolejnego dnia dotarł do Serang i był zdumiony wspaniałością tak dużego miejsca z wieloma domami, zbudowanymi z kamienia i pokrytymi czerwonymi dachówkami; Weder een dag later kwam hy te Serang aan – Kolejnego dnia dotarł do Serang, en stond verbaasd over de pracht van zulke groote plaats – i był zdumiony wspaniałością tak dużego miejsca, met vele huizen, gebouwd van steen, en gedekt met roode pannen – z wieloma domami, zbudowanymi z kamienia i pokrytymi czerwonymi dachówkami)
Saïdjah had nooit zoo-iets gezien. (Saïdjah nigdy czegoś takiego nie widział; Saïdjah had nooit zoo-iets gezien – Saïdjah nigdy czegoś takiego nie widział)
Hy bleef daar een dag omdat hy vermoeid was, maar 's nachts in de koelte ging hy verder, en kwam tot Tangerang, den volgenden dag, voor nog de schaduw gedaald was tot zyn lippen, hoewel hy den grooten toedoeng droeg dien zyn vader hem had achtergelaten. (Został tam na jeden dzień, ponieważ był zmęczony, ale w nocy w chłodzie ruszył dalej i dotarł do Tangerang następnego dnia, zanim jeszcze cień opadł na jego usta, choć miał na sobie duży kapelusz, który zostawił mu ojciec; Hy bleef daar een dag omdat hy vermoeid was – Został tam na jeden dzień, ponieważ był zmęczony, maar 's nachts in de koelte ging hy verder – ale w nocy w chłodzie ruszył dalej, en kwam tot Tangerang, den volgenden dag – i dotarł do Tangerang następnego dnia, voor nog de schaduw gedaald was tot zyn lippen – zanim jeszcze cień opadł na jego usta, hoewel hy den grooten toedoeng droeg dien zyn vader hem had achtergelaten – choć miał na sobie duży kapelusz, który zostawił mu ojciec)
Te Tangerang baadde hy zich in de rivier naby de overvaart, en hy rustte uit in 't huis van een bekende zyns vaders, die hem wees hoe men stroohoeden vlecht, even als die van Manilla komen. (W Tangerang wykąpał się w rzece niedaleko przeprawy i odpoczął w domu znajomego swojego ojca, który pokazał mu, jak plecie się słomiane kapelusze, takie jak te z Manili; Te Tangerang baadde hy zich in de rivier naby de overvaart – W Tangerang wykąpał się w rzece niedaleko przeprawy, en hy rustte uit in 't huis van een bekende zyns vaders – i odpoczął w domu znajomego swojego ojca, die hem wees hoe men stroohoeden vlecht – który pokazał mu, jak plecie się słomiane kapelusze, even als die van Manilla komen – takie jak te z Manili)
Hy bleef daar een dag om dit te leeren, omdat hy bedacht hiermee later iets te kunnen verdienen, in-geval hy niet slagen mocht te Batavia. (Został tam na jeden dzień, aby się tego nauczyć, ponieważ pomyślał, że później może na tym zarobić, jeśli nie uda mu się w Batavii; Hy bleef daar een dag om dit te leeren – Został tam na jeden dzień, aby się tego nauczyć, omdat hy bedacht hiermee later iets te kunnen verdienen – ponieważ pomyślał, że później może na tym zarobić, in-geval hy niet slagen mocht te Batavia – jeśli nie uda mu się w Batavii)
Den volgenden dag tegen den avend toen 't koel werd, bedankte hy zyn gastheer zeer, en ging verder. (Następnego dnia wieczorem, gdy zrobiło się chłodno, bardzo podziękował swojemu gospodarzowi i ruszył dalej; Den volgenden dag tegen den avend toen 't koel werd – Następnego dnia wieczorem, gdy zrobiło się chłodno, bedankte hy zyn gastheer zeer – bardzo podziękował swojemu gospodarzowi, en ging verder – i ruszył dalej)
Zoodra 't geheel donker was, opdat niemand het zien zou, haalde hy het blad te-voorschyn, waarin hy de melatti bewaarde, die Adinda hem gegeven had onder den ketapan-boom. (Gdy tylko całkowicie się ściemniło, aby nikt tego nie widział, wyjął liść, w którym przechowywał melatti, które Adinda dała mu pod ketapanem; Zoodra 't geheel donker was, opdat niemand het zien zou – Gdy tylko całkowicie się ściemniło, aby nikt tego nie widział, haalde hy het blad te-voorschyn – wyjął liść, waarin hy de melatti bewaarde – w którym przechowywał melatti, die Adinda hem gegeven had onder den ketapan-boom – które Adinda dała mu pod ketapanem)
Want hy was bedroefd geworden omdat hy haar niet zien zou in zóó langen tyd. (Bo zasmucił się, że przez tak długi czas jej nie zobaczy; Want hy was bedroefd geworden – Bo zasmucił się, omdat hy haar niet zien zou in zóó langen tyd – że przez tak długi czas jej nie zobaczy)
Den eersten dag, en ook den tweeden, had hy minder sterk gevoeld hoe alléén hy was, omdat zyn ziel geheel was ingenomen door 't groote denkbeeld geld te verdienen tot het koopen van twee buffels, daar zyn vader zelf nooit meer bezeten had dan één, en zyn gedachten richtten zich te veel op 't weerzien van Adinda, om plaats te bieden aan veel droefheids over 't afscheid. (Pierwszego dnia, a także drugiego, mniej mocno odczuwał, jak bardzo był samotny, ponieważ jego dusza była całkowicie pochłonięta wielką myślą o zarabianiu pieniędzy na zakup dwóch bawołów, podczas gdy jego ojciec nigdy nie miał więcej niż jednego, a jego myśli były zbyt skoncentrowane na ponownym zobaczeniu Adindy, aby zostawić miejsce na smutek związany z pożegnaniem; Den eersten dag, en ook den tweeden, had hy minder sterk gevoeld hoe alléén hy was – Pierwszego dnia, a także drugiego, mniej mocno odczuwał, jak bardzo był samotny, omdat zyn ziel geheel was ingenomen door 't groote denkbeeld geld te verdienen tot het koopen van twee buffels – ponieważ jego dusza była całkowicie pochłonięta wielką myślą o zarabianiu pieniędzy na zakup dwóch bawołów, daar zyn vader zelf nooit meer bezeten had dan één – podczas gdy jego ojciec nigdy nie miał więcej niż jednego, en zyn gedachten richtten zich te veel op 't weerzien van Adinda, om plaats te bieden aan veel droefheids over 't afscheid – a jego myśli były zbyt skoncentrowane na ponownym zobaczeniu Adindy, aby zostawić miejsce na smutek związany z pożegnaniem)
Hy had dat afscheid genomen in overspannen hoop, en in zyn gedachten het vastgeknoopt aan 't eindelyk terugzien onder den ketapan. (Pożegnał się w przesadnej nadziei i w swoich myślach powiązał to z ostatecznym ponownym zobaczeniem się pod ketapanem; Hy had dat afscheid genomen in overspannen hoop – Pożegnał się w przesadnej nadziei, en in zyn gedachten het vastgeknoopt aan 't eindelyk terugzien onder den ketapan – i w swoich myślach powiązał to z ostatecznym ponownym zobaczeniem się pod ketapanem)
Want zóó groote rol speelde het uitzicht op dat weerzien in zyn hart, dat hy, by 't verlaten van Badoer dien boom voorbygaande, iets vroolyks voelde, als waren ze reeds voorby, de zes-en-dertig manen die hem scheidden van dat oogenblik. (Bo tak wielką rolę odgrywała perspektywa ponownego zobaczenia się w jego sercu, że przechodząc obok tego drzewa podczas opuszczania Badoer, czuł coś radosnego, jakby minęły już trzydzieści sześć księżyców, które go dzieliły od tego momentu; Want zóó groote rol speelde het uitzicht op dat weerzien in zyn hart – Bo tak wielką rolę odgrywała perspektywa ponownego zobaczenia się w jego sercu, dat hy, by 't verlaten van Badoer dien boom voorbygaande – że przechodząc obok tego drzewa podczas opuszczania Badoer, iets vroolyks voelde, als waren ze reeds voorby – czuł coś radosnego, jakby minęły już, de zes-en-dertig manen die hem scheidden van dat oogenblik – trzydzieści sześć księżyców, które go dzieliły od tego momentu)
Het was hem voorgekomen dat hy slechts omtekeeren had alsof hy reeds terugkwam van de reis, om Adinda te zien, hem wachtende onder dien boom. (Wydawało mu się, że wystarczy, że zawróci, jakby już wracał z podróży, aby zobaczyć Adindę, czekającą na niego pod tym drzewem; Het was hem voorgekomen dat hy slechts omtekeeren had – Wydawało mu się, że wystarczy, że zawróci, alsof hy reeds terugkwam van de reis – jakby już wracał z podróży, om Adinda te zien, hem wachtende onder dien boom – aby zobaczyć Adindę, czekającą na niego pod tym drzewem)
Maar hoe verder hy zich verwyderde van Badoer, en hoe meer hy lette op den vreeselyken duur van één dag, hoe meer hy de zes-en-dertig manen die voor hem lagen, begon lang te vinden. (Ale im dalej oddalał się od Badoer, i im bardziej zwracał uwagę na straszliwą długość jednego dnia, tym bardziej zaczynał uważać, że trzydzieści sześć księżyców przed nim jest długie; Maar hoe verder hy zich verwyderde van Badoer – Ale im dalej oddalał się od Badoer, en hoe meer hy lette op den vreeselyken duur van één dag – i im bardziej zwracał uwagę na straszliwą długość jednego dnia, hoe meer hy de zes-en-dertig manen die voor hem lagen, begon lang te vinden – tym bardziej zaczynał uważać, że trzydzieści sześć księżyców przed nim jest długie)
Er was iets in zyn ziel, dat hem minder snel deed voortstappen. (Było coś w jego duszy, co sprawiało, że szedł wolniej; Er was iets in zyn ziel – Było coś w jego duszy, dat hem minder snel deed voortstappen – co sprawiało, że szedł wolniej)
Hy voelde droefheid in zyn knieen, en al was 't geen moedeloosheid die hem overviel, het was toch weemoed die niet ver is van moedeloosheid. (Czuł smutek w swoich kolanach, i choć nie była to zniechęcenie, które go ogarniało, to jednak był to smutek, który nie jest daleko od zniechęcenia; Hy voelde droefheid in zyn knieen – Czuł smutek w swoich kolanach, en al was 't geen moedeloosheid die hem overviel – i choć nie była to zniechęcenie, które go ogarniało, het was toch weemoed die niet ver is van moedeloosheid – to jednak był to smutek, który nie jest daleko od zniechęcenia)
Hy dacht er aan, terugtekeeren, maar wat zou Adinda zeggen van zóó weinig hart? (Myślał o powrocie, ale co by powiedziała Adinda na tak mało odwagi?; Hy dacht er aan, terugtekeeren – Myślał o powrocie, maar wat zou Adinda zeggen van zóó weinig hart – ale co by powiedziała Adinda na tak mało odwagi?)
Daarom liep hy door, al ging hy minder snel dan den eersten dag. (Dlatego szedł dalej, choć szedł wolniej niż pierwszego dnia; Daarom liep hy door – Dlatego szedł dalej, al ging hy minder snel dan den eersten dag – choć szedł wolniej niż pierwszego dnia)
Hy had de melatti in de hand, en drukte die dikwyls tegen zyn borst. (Miał melatti w ręce i często przyciskał je do piersi; Hy had de melatti in de hand – Miał melatti w ręce, en drukte die dikwyls tegen zyn borst – i często przyciskał je do piersi)
Hy was veel ouder geworden sedert drie dagen, en begreep niet meer hoe hy vroeger zoo kalm geleefd had, daar toch Adinda zoo naby hem was en hy haar zien kon telkens en zoo lang hy wilde. (Stał się znacznie starszy od trzech dni i już nie rozumiał, jak wcześniej żył tak spokojnie, skoro Adinda była tak blisko niego i mógł ją zobaczyć zawsze i tak długo, jak chciał; Hy was veel ouder geworden sedert drie dagen – Stał się znacznie starszy od trzech dni, en begreep niet meer hoe hy vroeger zoo kalm geleefd had – i już nie rozumiał, jak wcześniej żył tak spokojnie, daar toch Adinda zoo naby hem was – skoro Adinda była tak blisko niego, en hy haar zien kon telkens en zoo lang hy wilde – i mógł ją zobaczyć zawsze i tak długo, jak chciał)
Want nù zou hy niet kalm wezen als hy verwachten kon dat ze straks voor hem staan zou. (Bo teraz nie byłby spokojny, gdyby mógł oczekiwać, że zaraz stanie przed nim; Want nù zou hy niet kalm wezen – Bo teraz nie byłby spokojny, als hy verwachten kon dat ze straks voor hem staan zou – gdyby mógł oczekiwać, że zaraz stanie przed nim)
En ook begreep hy niet dat hy na 't afscheid niet nogeens was teruggekeerd om haar nog éénmaal aantezien. (I także nie rozumiał, dlaczego po pożegnaniu nie wrócił jeszcze raz, aby spojrzeć na nią jeszcze raz; En ook begreep hy niet – I także nie rozumiał, dat hy na 't afscheid niet nogeens was teruggekeerd – dlaczego po pożegnaniu nie wrócił jeszcze raz, om haar nog éénmaal aantezien – aby spojrzeć na nią jeszcze raz)
Ook kwam hem voor den geest hoe hy nog kort geleden met haar getwist had over de koord die ze spon voor den lalayang van haar broertjes, en die gebroken was omdat er, naar hy meende, een fout was in haar spinsel, waardoor een weddingschap was verloren gegaan tegen de kinderen uit Tjipoeroet. (Przypomniał sobie również, jak niedawno kłócił się z nią o sznur, który przędła dla latawca swoich braci, a który się złamał, ponieważ, jak uważał, był błąd w jej przędzeniu, przez co zakład został przegrany z dziećmi z Tjipoeroet; Ook kwam hem voor den geest hoe hy nog kort geleden met haar getwist had – Przypomniał sobie również, jak niedawno kłócił się z nią, over de koord die ze spon voor den lalayang van haar broertjes – o sznur, który przędła dla latawca swoich braci, en die gebroken was omdat er, naar hy meende, een fout was in haar spinsel – a który się złamał, ponieważ, jak uważał, był błąd w jej przędzeniu, waardoor een weddingschap was verloren gegaan tegen de kinderen uit Tjipoeroet – przez co zakład został przegrany z dziećmi z Tjipoeroet)
‘Hoe was 't mogelyk, dacht hy, hierover boos te worden op Adinda? (Jak to możliwe, pomyślał, że złościłem się na Adindę z tego powodu?; ‘Hoe was 't mogelyk, dacht hy – Jak to możliwe, pomyślał, hierover boos te worden op Adinda – że złościłem się na Adindę z tego powodu?)
Want al hàd zy een fout gesponnen in de koord, en al ware de weddingschap van Badoer tegen Tjipoeroet verloren dáárdoor, en niet door de glasscherf – zoo ondeugend en handig dan geworpen door den kleinen Djamien die zich verschool achter den pagger – had ik zelfs dàn zoo hard mogen wezen tegen haar, en haar noemen met onbehoorlyke namen? (Bo nawet gdyby w jej sznurze był błąd, i nawet gdyby zakład Badoer przeciwko Tjipoeroet został przegrany z tego powodu, a nie z powodu szklanego odłamka – tak zuchwale i zręcznie rzuconego przez małego Djamiena, który schował się za płotem – czy miałbym prawo być dla niej tak surowy i nazywać ją nieodpowiednimi imionami?; Want al hàd zy een fout gesponnen in de koord – Bo nawet gdyby w jej sznurze był błąd, en al ware de weddingschap van Badoer tegen Tjipoeroet verloren dáárdoor – i nawet gdyby zakład Badoer przeciwko Tjipoeroet został przegrany z tego powodu, en niet door de glasscherf – a nie z powodu szklanego odłamka, zoo ondeugend en handig dan geworpen door den kleinen Djamien die zich verschool achter den pagger – tak zuchwale i zręcznie rzuconego przez małego Djamiena, który schował się za płotem, had ik zelfs dàn zoo hard mogen wezen tegen haar – czy miałbym prawo być dla niej tak surowy, en haar noemen met onbehoorlyke namen – i nazywać ją nieodpowiednimi imionami?)
Wat zal 't zyn, als ik sterf te Batavia zonder haar vergeving te hebben gevraagd voor zóó groote ruwheid? (Co będzie, jeśli umrę w Batavii, nie prosząc jej o przebaczenie za tak wielką szorstkość?; Wat zal 't zyn – Co będzie, als ik sterf te Batavia – jeśli umrę w Batavii, zonder haar vergeving te hebben gevraagd voor zóó groote ruwheid – nie prosząc jej o przebaczenie za tak wielką szorstkość?)
Zal 't niet wezen alsof ik een slecht mensch ben die scheldwoorden werpt op een meisje? (Czy to nie będzie tak, jakbym był złym człowiekiem, który rzuca wyzwiska na dziewczynę?; Zal 't niet wezen alsof ik een slecht mensch ben – Czy to nie będzie tak, die scheldwoorden werpt op een meisje – jakbym był złym człowiekiem, który rzuca wyzwiska na dziewczynę?)
En zal niet, als men hoort dat ik gestorven ben in een vreemd land, ieder te Badoer zeggen: het is goed dat Saïdjah stierf, want hy heeft een grooten mond gehad tegen Adinda?’ (Czy kiedy usłyszą, że umarłem w obcym kraju, wszyscy w Badoer nie powiedzą: dobrze, że Saïdjah umarł, bo miał wielkie usta wobec Adindy?; En zal niet, als men hoort dat ik gestorven ben in een vreemd land – Czy kiedy usłyszą, że umarłem w obcym kraju, ieder te Badoer zeggen – wszyscy w Badoer nie powiedzą, het is goed dat Saïdjah stierf – dobrze, że Saïdjah umarł, want hy heeft een grooten mond gehad tegen Adinda – bo miał wielkie usta wobec Adindy?)
Zoo namen zyn gedachten een loop die veel verschilde van de vorige overspanning, en onwillekeurig uitten ze zich, eerst in halve woorden binnen'smonds, weldra in een alleenspraak, en eindelyk in den weemoedigen zang waarvan ik hier de vertaling laat volgen. (Tak jego myśli przybrały bieg, który bardzo różnił się od poprzedniego napięcia, i mimowolnie wyrażały się najpierw w półsłowach w ustach, wkrótce w monologu, a w końcu w melancholijnej pieśni, której tłumaczenie tu podaję; Zoo namen zyn gedachten een loop die veel verschilde van de vorige overspanning – Tak jego myśli przybrały bieg, który bardzo różnił się od poprzedniego napięcia, en onwillekeurig uitten ze zich – i mimowolnie wyrażały się, eerst in halve woorden binnen'smonds – najpierw w półsłowach w ustach, weldra in een alleenspraak – wkrótce w monologu, en eindelyk in den weemoedigen zang waarvan ik hier de vertaling laat volgen – a w końcu w melancholijnej pieśni, której tłumaczenie tu podaję)
Eerst was myn voornemen wat maat en rym te brengen in die overzetting, doch evenals Havelaar vind ik beter dat keurslyf wegtelaten. (Na początku miałem zamiar wprowadzić do tego tłumaczenia trochę miary i rymu, ale podobnie jak Havelaar uważam, że lepiej pominąć gorset; Eerst was myn voornemen wat maat en rym te brengen in die overzetting – Na początku miałem zamiar wprowadzić do tego tłumaczenia trochę miary i rymu, doch evenals Havelaar vind ik beter dat keurslyf wegtelaten – ale podobnie jak Havelaar uważam, że lepiej pominąć gorset)
‘Ik weet niet waar ik sterven zal. (‘Nie wiem, gdzie umrę; ‘Ik weet niet waar ik sterven zal – ‘Nie wiem, gdzie umrę)
Ik heb de groote zee gezien aan de Zuidkust, toen ik daar was met myn vader om zout te maken. (Widziałem wielkie morze na południowym wybrzeżu, kiedy byłem tam z ojcem, aby robić sól; Ik heb de groote zee gezien aan de Zuidkust – Widziałem wielkie morze na południowym wybrzeżu, toen ik daar was met myn vader om zout te maken – kiedy byłem tam z ojcem, aby robić sól)
