А. Б. Байзаков
Мұсылманның адамгершілік қасиеттері
Исламдағы сөздің қадірін білу
Исламның көзқарасы бойынша, нағыз күшті мықты бұлшықеттермен немесе қарсыластарды жеңу қабілетімен өлшеуге болмайды. Шын мәнінде, нағыз күш – бұл арпалыс кезінде сабырлылық сақтап, ашу-ызаға берілмейтін, жүрегі мен жанын бақылауда ұстайтын адамда. Пайғамбар Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, былай деді: «Нағыз күшті адам – бұл көптеген адамдарды жеңетін емес, ашу кезінде өзін-өзі ұстай алатын адам» (Әл-Бухари және Муслим).
Ашу – бұл от сияқты, ол жануды талап етеді, бірақ оның қызуын басу үшін су сияқты сабыр керек. Ашудың шоқтары жан-жағын шарпыса, сабырдың тоңы оларға тосқауыл қояды. Нағыз күшті адам – бұл шоқтың арасында тыныштық тауып, оны өз бойынан аластата алатын, жанартау сияқты үнемі жанып тұрмаса да, бейбітшілік үшін күресетін адам.
Нағыз мықтылық – бұл сыртқы қақтығыстардан емес, ішкі жан дүниесінде бейбітшілікті табу. Өзін-өзі басқару, эмоцияларды бақылау, менмендіктен аулақ болу – бұл шынайы адамның айнасы. Мұндай адамдар, қиындықтармен бетпе-бет келгенде, тіпті дауылдың ортасында да, кеме капитанындай, сабырлы, сенімді әрі күшті болып, өзінің бағытынан таймайды.
Ашуыза – бұл жартас, ал сабыр – бұл мықты өзен. Жартас суық әрі қатал, ал өзен жұмсақ, бірақ өз мүлкінде табанды. Сондықтан нағыз күш – бұл сабырдың самалы, адамның жүрегіндегі жанашырлықтың жалыны, өзіне ғана емес, айналасындағы адамдарға да берік болуы.
Нағыз ерліктің көрінісі – бұл ашуға берілмеу, жүректегі толқулардың ықпалына бой алдырмау, өзін-өзі ұстап, лаулаған сезімдерін жеңу. Көк аспанда күннің сәулесі қалқығандай, адам да ашуын бақылап, сабырлылық танытқанда, айналасындағы әлемді жарыққа толтырады. Олай болса, зұлымдықтың түнегін ыдырату үшін, ол неге ашуланбасқа? Ашуын жасырып, өзін-өзі ұстай отырып, адам сыртқы жағдайларды басқару мүмкіндігіне ие болады, жанжалдардың өршуінен сақтанады, мақсаттарына жетіп, Алла мен адамдардың разылығына бөлінеді.
Бір күні, бір адам Пайғамбарымыздан, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, ақыл-кеңес сұрағанда, ол оған тек бір ғана сөз айтты: «Ашуланба!» – деп. Осы бір қысқа, бірақ терең мағыналы сөзді, аспаннан түскен жұлдыздай жарқырап, оның жүрегінде мәңгілік сабыр мен тыныштықтың сәулесін қалдырды. Әлгі адам тағы да: «Маған кеңес бер!» – деп сұрағанда, Пайғамбарымыз, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, сол бір айтылған сөзді қайталап: «Ашуланба!» – деп жауап берді.
Ибн Аббас, Алла оған разы болсын, жеткізгендей, Пайғамбарымыз, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, айтты: «Сенде Алла сүйетін екі қасиет бар: жұмсақтық пен сабырлылық» – деді (Муслим). Бұл қасиеттер адамға мейірімділік пен мейірімділікпен қарай отырып, әлемге сұлулық әкелуге мүмкіндік береді.
Нағыз мұсылман кейде ашулануы мүмкін, бірақ ол тек Алла үшін. Ол өзінің жаны үшін емес, Раббысымен байланыстыратын шындықтарды қорғау үшін ашуланады. Пайғамбарымыз, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, ешқашан жеке мүдделері үшін ызаға булыққан емес. Аиша анамыз, Алла оған разы болсын, былай деді: «Пайғамбарымыз, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, тек Аллаға қатысты бұзушылықтарға ашуланатын» (Әл-Бухари және Муслим). Ол, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, діннің абыройына нұқсан келтіретін әрекеттерді көргенде, ашу толқынына шомылып, өз сезімдерін бақылап, ортақ игілік үшін күресетін. Мысалы, бір адам оған келіп: «Мен таңғы намазға кешігіп жатырмын, себебі мені ұзақ оқып жатқан адам тоқтатты» деп айтқанда, Пайғамбарымыздың, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, ашуланып: «Ей, адамдар! Араларыңда дінді жек көретіндер бар! Намаз оқығанда қысқа болыңыздар, өйткені артта кәрілер, балалар, және маңызды шаруалары барлар тұрады!» – деп тұрып, жиналғандардың көңілдерін көтеріп, діннің абыройын қорғауға шақырды.
Пайғамбардың Ашуы: Әділеттің отты жүрегі. Алланың елшісі Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын – тек мейірім мен жанашырлықтың символы ғана емес, сонымен қатар, әділеттің қатты қолы және шындықтың қылышы еді. Оның ашуы – бұл тек қана эмоциялық жарылыс емес, әділетсіздікке қарсы күрестің отты жүрегі еді.
Бірде, үйіне оралған Пайғамбарымыз оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын әйелі Айшаның, оған Алла разы болсын, бөлмесіндегі жаңа перде мен суреттерді көргенде, оның жүрегі қызған темірдей қызып кетті. Бұл көрініс оның бойындағы наразылықтың отын оятты. Өйткені, ол кездегі мүсіншілік пен бейнелеу өнері, Алланың жаратылысына теңестірілуі мүмкін деген қауіп төндіріп тұрған. Сондықтан, Пайғамбарымыз, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, бұл істің қате екенін қатты айтып, мұндай әрекеттердің ауыр салдары болатынын ескертті. Оның әрбір сөзі, адал жүректің қатты соғысындай, үйдің ішін шарлап, аспанға жеткендей сезілді.
Тағы бір оқиғада, Усама ибн Зайд, Пайғамбарымызға, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, Бану Махзум тайпасынан бір әйелдің ұрлық жасағанын айтқанда, Пайғамбарымыз, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын шариғат бойынша оның қолын кесуге бұйырды. Әрине, бұл шешім оңай болмады. Алайда, Пайғамбарымыз оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын әділеттіліктің жолынан таймады. Ол, өз қызы Фатима болса да, егер ұрлық жасаса, оның қолы кесілетінін айтып, әділеттіліктің қасиеттілігін көрсетті.
Бұл екі оқиғадан біз, Пайғамбарымыздың, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, ашуының шын мәнін түсінеміз. Бұл әділетсіздікке деген наразылық, шындықты қорғауға деген ықылас, және де Алланың заңдарына деген шексіз құрмет еді. Оның ашуы – бұл қоғамдағы жамандықпен күресуге шақырған үн, әділетті қоғам құруға бағытталған қозғалыс еді.
Жалған сөз – жанның дерті
Алла Тағала Құранда: «…жалған сөздерден сақтаныңдар», – деп бұйырады. Шынында да, шындықтың бағасын білетін мұсылман үшін жалған сөз айту – ең үлкен күнәлардың бірі. Өйткені, ол сөз – бұл тек тілдің ғана емес, жанның дерті. Ол адамның ішкі әлемін улайды, ақыл-ойын бұзады және ақырында, оны тозаққа апаратын жолға салады.
Жалған куәлік беру – бұл жалған сөздің ең қауіпті түрлерінің бірі. Өйткені, ол тек жеке адамның ғана емес, бүкіл қоғамның беделін төмендетеді. Оны берген адам өзгелердің өмірін бұзып, олардың құқығын басып талап, ақырында өзі де қиын жағдайға түсуі мүмкін.
Пайғамбарымыз Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, жалған сөздің қаупі туралы көптеген хадистер бар, соның бірі: «Сендерге ең ауыр күнәларды айтып берейін бе?» – деп сұрап, одан кейін көпқұдайшылық пен ата-аналарға құрметсіздіктен кейін жалған сөз бен жалған куәлік беруді атап өткен. Бұл сөздерден Пайғамбарымыздың, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, жалған сөзге деген жеккөрінішінің қаншалықты үлкен екенін аңғаруға болады.
Атаулы сөз – бұл адамның жүрегін қараңғылататын, ақыл-ойын бұзатын улы шөп сияқты. Ол адамды қоршаған ортадан оқшаулап, оның өмірін мағынасыз етеді. Сондықтан, шынайы мұсылман өзінің сөзіне жауап беретінін ұмытпауы керек. Ол әрбір әңгіме мұқият ойластырып, тек шындықты айтуға тырысуы маңызды.
Адамдар туралы жаман пікірлер
Ислам діні тек адамдардың сыртқы қылықтарына ғана емес, сонымен қатар олардың ішкі дүниесіне де үлкен мән береді. Шынайы мұсылманның ең маңызды қасиеттерінің бірі – өзгелер туралы жақсы ойлау. Бұл – Алланың разылығына жетудің, адамдар арасында татулық пен бірлік орнатудың кілті.
Құран Кәрімде Алла Тағала: «Әй, иман еткендер! Күмәндерден аулақ болыңыздар. Шын мәнінде, кейбір күмәндар – күнә», – деп бұйырады. Яғни, біз басқа адамдар туралы орынсыз күмәнданудан аулақ болуымыз керек. Өйткені бұл жүректегі кір, ол адамдар арасындағы қарым-қатынасты улайды.
Пайғамбарымыз Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, да өз үмметіне күмәнның зияны туралы ескерткен: «Күмәнданбаңыздар, өйткені ол – ең өтірік сөздер!» – деген. Шынында да, күмән – бұл шайтанның бізге сыйлаған улы жемісі. Ол біздің жүрегімізге зиян тигізіп, біздің арамыздан алауыздықтың отын жағады.
Адамдар туралы жақсы ойлау – бұл тек бір ғана адамгершілік қасиет емес, бұл – иманның талабы. Өйткені, Алла Тағала біздің бәрімізді жаратқан, біздің кемшіліктеріміз бен артықшылықтарымызды жақсы біледі. Біз өзгелердің ішкі дүниесіне еніп, олардың ойларын оқи алмаймыз. Сондықтан, біз тек олардың сыртқы қылықтарына қарап баға беруіміз керек.
Сыр сақтау
Сырды сақтау – шынайы мұсылманның жүрегіндегі алтын қазына. Бұл қасиет – адамның ішкі күшінің, тұлғалық жетілуінің айқын дәлелі. Пайғамбарымыздың, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, үлгісінде өскен әрбір мұсылман осы қасиетті бойына сіңіріп, өмір бойы сақтауға тырысады.
Анас ибн Мәліктің балалық шағындағы оқиға – сыр сақтаудың маңыздылығын көрсететін ең жақсы мысал. Кішкентай баланың Алла Елшісінің, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, сенімін ақтау үшін қандай үлкен жауапкершілік сезгенін елестетіп көріңізші! Оның бұл қасиеті – шынайы иманның нәтижесі.
Имам Муслим Анас ибн Мәликтен, Алла оған разы болсын, риуаят еткен хадисте: «Бірде мен басқа балалармен ойын ойнап жүргенде, Алланың Елшісі, оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын, келіп, бізге сәлем берді де, маған бір тапсырма берді. Осы себептен, үйге кешігіп келдім. Анам мені: „Неге кешіктің?“ деп сұрады. Мен: „Алланың Елшісі, оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын, тапсырма берді“ дедім. Ол: „Не тапсырма?“ деп сұрады. Мен: „Бұл құпия“ деп жауап бердім. Сонда анам: „Алланың Елшісінің, оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын, сырын ешкімге ашпа“ деді. Анас былай деді: „Алламен ант етейін, егер ол сырды біреуге ашқанымда, саған, уа Сабит, айтар едім!“» деп жеткізеді.
Анас ибн Мәликтің анасы ұлының Алланың Елшісінің, оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын, сырын сақтауға деген ықыласын байқап, оған ешкімге ашпау керектігін ескертіп, осы тілегін нығайтады. Біз оның бұл сырды шынымен ешкімге, тіпті риуаят еткен Сабит Әл-Бунаниге де айтпағанын көреміз. Ал оның анасы ұлының сақтаған сырын білмек ниетпен артық сұрақтар қоймады. Бұл – шынайы исламдық тәрбиенің көрінісі әрі ер, әйел немесе бала болсын, әрбір адамның осы тәрбие арқылы жетуге болатын биік деңгейі.
Сырды ашу – адамның жүрегіндегі қараңғылық. Бұл – сенімді сындырып, қарым-қатынасты бұзатын қатерлі дерт. Әсіресе, отбасы құпияларын ашып айту – үйдің тыныштығын бұзып, бақытты отбасын ажыратып жіберетін қадам.
Көркем мінез
Иманның нұры төккен жүректе кішіпейілдік пен қанағатшылдық гүлдейді. Мұндай жан өзгеге жүк болмайын деп тырысады, қиындыққа кезіккенде сабырмен күресіп, Аллаға тәуекел етеді. Ислам діні мұсылманды жалқаулық пен өкпелеуден тыяды. Өйткені, Алланың уәдесіне сәйкес, кішіпейіл және шүкіршіл жанға байлық пен бақыттың есігі ашылады.
Егер қиындыққа тап болса, сабырлықпен қаруланып, күш-жігерін екі еселеп, қайыр-садақа сұраушы деңгейіне түспеуге тырысады. Бұл жағдай Ислам дінінің көптеген нұсқаулары мұсылманның өзін мұндай жағдайға жеткізбеуін көздейтінімен түсіндіріледі.
Ислам діні – мейірім мен адамгершіліктің діні. Ол мұсылмандарды өзара көмектесуге, бір-біріне қол ұшын беруге шақырады. Пайғамбарымыз, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, айтқандай: «Кімде-кім тақуалыққа ұмтылса, Алла оған ұстамдылық береді». Яғни, Алла жолында берілген әрбір садақа – жанның тазаруына, көңілдің жарылуына себеп. Байлардың зекет беруі – олардың қоғам алдындағы парызы ғана емес, сонымен қатар, рухани байлыққа жетудің жолы. Пайғамбарымыздың, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын: «Жоғарғы қол төменгі қолдан жақсы» деген сөзі, берушінің жүрегіндегі нұрдың жарқырауы екенін айғақтайды.
Тазалыққа ұқыптылық
Тазалық – бұл өмірдің гармониясын сақтаудың кілті. Ол адамның табиғатпен үйлесімді өмір сүруге деген ұмтылысын көрсетеді. Ол тек сыртқы көрініс емес, сонымен қатар, ішкі рухани тазалыққа ұмтылу.
Мұсылманның сыртқы келбеті
Шаш – адамның сұлулығын ашатын табиғат сыйы. Исламда ол күтімі – тек сыртқы келбетке ғана емес, сонымен қатар, ішкі әлемге де қатысты мәселе. Пайғамбарымыз, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, оны таза ұстауды, әдемілеп жинақтауды өсиет еткен. Оны бояу, хош иістендіру – бұл тек сыртқы көріністі жақсарту ғана емес, сонымен қатар, жанның сергіп, көңілдің жадырауына да себеп.
Шашты қара түске бояу
Ислам діні, сыртқы келбет пен этикетке зор мән беріп, шаш пен сақалды қара түске бояуға қатаң тыйым салады. Бұл тыйым Пайғамбар Мұхаммедтің, оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын, сенімді хадисіне негізделген. Бұл тыйым – мұсылмандар үшін жарқын маяк секілді, оларды тура жолға бағыттайды. Ол бізге, тіпті кішкентай нәрселерде де, Пайғамбарымыздың өнегесіне сай болып, оның барлық нұсқауларын бұлжытпай орындауымыз қажет екенін ескертеді.
Исламда шашты қара түске бояуға тыйым салудың бірнеше себептері бар:
– Табиғи сұлулық: Ислам табиғи сұлулықты бағалайды, және шаштың табиғи түсін сақтауды талап етеді. Оны қара түске бояу, әсіресе жастық шақты білдіретін ақ шашты жасыру мақсатында, табиғи көріністен алшақтатады.
– Көңіл-күйдің көрсеткіші: Исламда шаштың түсі адамның көңіл-күйін, жастық шақтың белгісін көрсетуі мүмкін. Ақ шаш, мысалы, өмірлік тәжірибені білдіреді. Қара түске бояу осы тәжірибені жасыруы мүмкін.
– Тыйым салынған хадис: Пайғамбар Мұхаммед, оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын, қара түске бояуға тыйым салған хадистер бар. Мысалы, Меккенің жеңісі күні Абу Құхафаның шашы мен сақалының ақ болғанын көргенде, Пайғамбарымыз: «Оны (бояп) өзгертіңдер, бірақ қара түстен аулақ болыңыздар» деп айтқан.
– Көркемдіктің асыра бағалануынан аулақ болу: Ислам шаш пен сыртқы көріністі күтуге ұмтылуды қолдайды, бірақ бұл көркемдіктің асыра бағалануына, яғни тек сыртқы келбетке көңіл бөлудің емес, ішкі рухани қасиеттердің де маңызды екендігін ұмытпау керек.
Көздерге күтім жасау
Ислам ер азаматтарды өз көздерін асыл сурьмамен сәндеуге шақырады. Пайғамбар Мұхаммед, оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын, онымын көзге пайдалы екенін және кірпіктердің өсуіне септігін тигізетіндігін атап өтті. Бұл асыл дәстүр көздерге тереңдік пен мәнерлілік берумен қатар, көздердің денсаулығын да нығайтады.
Ауыз қуысын күту
Көркем әрі жинақы сырт келбет – адамды айналадағы жұрттың ықыласына тез бөлейді. Алайда, егер аузынан жағымсыз иіс шығатын болса немесе тістері лас болса, бұл ықылас шұғыл түрде жоғалуы мүмкін. Сондықтан Ислам мұсылмандарды ауыз тазалығына және оның хош иісіне ерекше көңіл бөлуді үйретеді.
Егер мұсылман шикі сарымсақ, пияз немесе аузында жағымсыз иіс қалдыратын басқа да тағамдарды жесе, бұл оның қоғамда, әсіресе мешітте, мектепте, университетте немесе кітапханада ұятқа қалуына әкелуі мүмкін. Пайғамбар Мұхаммед, оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын, былай деген: «Сарымсақ немесе пияз жеген адам бізден алыстасын!» (Бухари). Басқа хадисте: «Сарымсақ, пияз немесе пияз-сарымсақ жегендер біздің мешітімізге жақындамасын, өйткені бұл періштелерге Адамның ұрпақтарына тудырған ыңғайсыздық!» (Муслим) делінген.
Имам Ийад (544 ж.х.) былай дейді: «Ғалымдар бұл тыйымды мешіттерден басқа, мереке намаздары өткізілетін орындарға, жерлеу рәсімдеріне, ғылыми жиындарға, зикр немесе мерекелер өткізілетін жерлерге де таратады, бірақ базарлар мен осыған ұқсас орындарға бұл тыйымды қолданбайды».
Пайғамбар Мұхаммед, оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын, тістерінің сарылауын көріп: «Неге мен сіздерден сары тістерді көремін? Тістеріңізді мисвакпен тазалаңыздар! Егер бұл менің үмметіме ауыртпалық болмайтын болса, мен оны намаз секілді міндетті етер едім» (Табарани) деп айтқан.
Шариғатта ауыз қуысын күтудің белгілі жағдайлары бар. Аш-Шафи’и (204 ж.х.) былай деген: «Мен мисвакты ауыздың күйі өзгерген кез келген жағдайда қолдану керек деп есептеймін. [Ол] ұйқыдан оянғанда, тамақтанғаннан кейін, ауыздың күйін өзгертетін нәрселерді жегенде, сондай-ақ, әр намаздан бұрын қолдану керек».
Бұдан бөлек, басқа Шариғат кітаптарында да мисвакпен ауызды тазалаудың көптеген жағдайлары аталған. Онымен ауызды тазалау ұсынылады, мысалы, дәрет алудан, үйге кірер алдында, мешітке кірер алдында, Құран оқудан бұрын, ұзақ аштық, шөл, ұзақ сөйлесуден, ұзақ үнсіздіктен немесе аурудан кейін жағымсыз иісті жою үшін.
Мисвак ретінде ең жақсысы аль-арак ағашының бұтағы болып табылады. Ибн Мас’уд, Пайғамбар Мұхаммед, оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын, үшін аталған ағашының бұталарын жинаған, олар хош иісті, шашыратқы тәрізді және ауызда қалған тағам қалдықтарын жақсы тазартады.
Хош иіс
Табиғи хош иістер, гүлдер мен шөптерден алынған, мұсылмандар өмірінде әрдайым ерекше орын алған. Пайғамбар Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, жағымды иістерді жақсы көріп, оларды осы әлемдегі сұлулықтың бір көрінісі деп санаған. Табиғи хош иістерді қолдану адамға табиғатпен үйлесімділікті сезінуге, ішкі тыныштыққа және рухани биіктікке жетуге көмектескен.
Ғасырлар бойы сақталған хош иістер. Ежелгі дәуірдің тереңінде, адамзат әлі табиғаттың сырын жаңа ғана ашып жатқанда, адамдар әсемдік пен сұлулықты бағалай білуді үйренді. Сол табиғаттың ерекше сыйларының бірі – гүлдер мен шөптердің хош иістері болды. Исламда, дәстүр мен сұлулыққа ерекше мән беретін дінде, парфюмерия әрдайым ерекше орын алған.
Пайғамбар Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, жағымды иістерді жоғары бағалаған. Пайғамбар хадистері оның хош иістерді жақсы көргенін және оны өз ізбасарларына ұсынғанын баяндайды. Миск пен аттар – бұл атаулар әлі күнге дейін асылдық, тазалық және нәзіктікпен байланыстырылады.
Пайғамбар Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, «миск» пен «әтір» секілді хош иісті майларды ерекше ұнататын. Бухаридің хадисінде Пайғамбарымыздың: «Сендерге біреу хош иіс сыйласа, бас тартпаңдар. Ол жеңіл, әрі жағымды» деген сөздері жеткен. Сол кезден бастап, мұсылмандар арасында оны сыйға тарту ізгі дәстүрге айналды. Әсіресе, мерекелер мен қасиетті жұма күндерінде әтір себініп, таза, жұпар иіспен жүру – игілікті амал саналады.
Кейбір деректерге сүйенсек, Алла Елшісі, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, әтірлерге азық-түліктен де көп қаржы жұмсаған екен. Тіпті, оның үш сүйікті нәрсесінің бірі – хош иіс еді, дейді хадистер.
Алайда, Пайғамбардың денесі өзінен табиғатынан тәтті жұпар шашатын еді. Халық оның соңынан еріп, тер тамшыларын жинап алатын, өйткені ол иісі гүлдердің нәзік хошына ұқсайтын.
Ертеден-ақ дәрілік өсімдіктердің емдік қасиеттерін алғаш танып білген адам – Пайғамбар Сүлеймен, оған Алланың сәлемі болсын, деп айтылады. Бір күні ол мешітте дұға қылып отырғанда, бір гүл оның алдына келіп: «Ассаляму алейкум, Сүлеймен!» деп амандасыпты. Пайғамбар оған сәлемін қайтарып, гүлдің не себепті келгенін сұрағанда, ол өзінің бір ауруға шипа екендігін айтқан.
Келесі күні басқа бір гүл келіп, тағы бір аурудың емі екенін хабарлаған. Осылайша Сүлейменге, оған Алланың сәлемі болсын, барлық дәрілік өсімдіктер келіп, өздерінің емдік қасиеттерін айтып берген екен.
Сүлеймен Пайғамбар, оған Алланың сәлемі болсын, өсімдіктердің сырын алғаш танып білгенмен, басқа да көптеген пайғамбарлар өсімдіктер мен шөптердің, олардың майларының емдік қасиеттерін пайдаланып, шипа жасағаны да айтылады.
Хош иіс жасау – жеңіл көрінгенмен, ерекше нәзіктік пен шеберлікті талап ететін іс. Гүлдерді бірнеше күн бойы төмен температурада суда қайнатып, олардың буын басқа ыдыста салқындатады. Сол булардың бетінде түзілген майлы затты жинап, одан хош иісті майлар жасалады.
Әтірді қолданудың да өз әдебі бар. Әдетте әтірдің аз мөлшерін оң қолдың сыртына жағып, содан кейін сақалға, иекке, кеудеге сүртіп, білекке жағады
Теріңіз – сіздің айнаңыз
Күн сайын теріміз қоршаған ортаның әртүрлі әсерлеріне ұшырайды. Миллиондаған тер бездеріміз үздіксіз жұмыс істеп, су, тұз, қышқылдар сияқты заттарды сыртқа шығарады. Сол сияқты, ауадан шаң-тозаң, зиянды заттар терімізге жабысады. Тіпті, күнделікті қолданатын косметикалық құралдар да терінің табиғи тепе-теңдігін бұзуы мүмкін.
Қолға күтім
Күннің соңында, ұйқыға дайындалып жатқанда, өзіңізге ерекше қамқорлық танытып, қолдарыңызға нәзік күтім жасаудың сәті келеді. Бұл рәсім тек теріңіз бен тырнақтарыңызға ғана емес, жаныңызға да ләззат сыйлайды. Төменде кешкі күтімнің әр қадамына тереңірек үңілейік:
– Кутикуланы жұмсартатын лосьон: Алғашқы қадам ретінде тырнақ айналасындағы нәзік теріні жұмсартатын лосьон жағыңыз. Бұл күтім қолдарыңыздың табиғи сұлулығын айшықтап, терінің серпімділігін арттырады;
– Цитрустық сүт лосьоны: Цитрустық сүттен жасалған лосьон теріні балғындықпен баурайды. Оның нәзік хош иісі мен жеңіл текстурасы қолдарыңызға керемет сергектік сыйлап, теріні ылғалдандырады;
– Скраб: Қол терісін жұмсақ скрабпен өңдеп, өлі жасушалардан арылыңыз. Скраб теріңізді жібектей жұмсақ етіп, балғындығын қайтарады. Теріңіздің тегістігі мен нәзіктігі бірден байқалады;
– Кутикуланы кетіру: Арнайы құралдар арқылы кутикуланы абайлап алып тастаңыз. Бұл тырнақтарыңызға ерекше ұқыптылық беріп, олардың сұлулығын айқындай түседі. Бұл қадамды орындау кезінде, тырнақ айналасындағы нәзік теріге аса мұқият болыңыз;
– Тырнақтарға пішін беру: Тырнақтарыңызға қалаған пішін беру үшін үгіткішті қолданыңыз. Одан кейін тырнақтарыңызды шлифовка мен полировка жасап, жылтыр әрі тегіс етіңіз. Бұл сіздің қолдарыңызды мінсіз әрі сәнді етеді;
– Маска: Қолға арналған қоректік масканы жағып, теріні терең ылғалдандырыңыз. Маска теріңізді нәрлендіріп, жұмсарады, ал сіздің қолдарыңыз нәзік әрі күтімді болмақ;
– Сумен жуу: Барлық өнімдерді жылы сумен абайлап жуып тастаңыз да, қолыңызды жұмсақ сүлгімен құрғатыңыз;
– Қоректік крем мен лосьон: Соңғы қадам ретінде, қолдарыңызға бай құрамды крем немесе ылғалдандыратын лосьон жағыңыз. Крем теріге терең еніп, оны нәрлендіреді, ал лосьон нәзік қабат қалдырып, қолыңызға жұмсақтық пен жайлылық сыйлайды.
Осы әсем рәсім қолдарыңызды күтіп қана қоймай, сізге жағымды көңіл күй мен жан тыныштығын сыйлайды. Тазалық пен нәрлендіруді үйлестіре отырып, сіздің қолдарыңыз бен тырнақтарыңыз әсемдік пен нәзіктіктің айқын көрінісіне айналады.