Лилия Тухватуллина
Нәниләр китабы
Без яхшы уйнадык,
Җәнлекләр булып кыландык. Як-якка айкалабыз, әйләнәбез һәм туктыйбыз.
Хәзер янә балалар булдык.
***
БИШ БАКА БАЛАСЫ
Уен вак маториканы һәм 1-5 кадәр санауны
үзләштерергә ярдәм итә.
1нче ысул. Бармаклар йодырыкка җыелган. Чиратлаштырып һәр бармакны турайтабыз.
2нче ысул. Һәр баканың хәрәкәтен кабатлыйбыз.
Бер бака баласы черкине тоткан, Чиратлаштырып һәр йодырыкны, ачабыз һәм кысабыз, черкине тотабыз.
Икенче бака «ба-ка-ка» дип җырлаган. Җитез итеп баш бармакны башкалары белән тоташтырабыз (бака “бакылдый”).
Ә өченчесе тирән күлгә чумган. Учларны тоташтырабыз һәм, чумган сыман, өскә-аска хәрәкәтләндерәбез.
Дүртенчесе яфракта йокыга талган. Башны кушылган учларга салабыз – “йоклау” хәрәкәте.
Ә бишенче бака йокларга һич уйламый, Имән бармакны уңга-сулга йөртәбез яки башны “юк” дип хәрәкәтләндерәбез.
Сулыкларда сикерүдән бер дә туктамый. Тиз итеп учларны тезләргә сугабыз
***
ИКЕ ТАЯК (хәрәкәтләр)
Ике таяк белән уен ритм тою, охшатып хәрәкәт ясау, хәрәкәтнең координациясен үстерергә ярдәм итә. Бу уенда хәр катнашучыга ике каләм яки ике таяк кирәк була.
Ике таяк бик тә яраталар: Ике таяк күрсәтәбез.
Тычкан сыман ояда шауларга, Бер таякны икенчесенә ышкыйбыз.
Кошлар кебек түбәгә кунарга. Таякларны тотып, кулларны сузабыз
һәм канатларны сыман айкыйбыз.
Куяннардай сыман җитез сикерергә, Таяклар сикерәләр.
Аяклар сыман тиз йөгерергә, Таяклар белән атлыйбыз.
Мөгезләр кебек каты сөзәргә. Таякларны башка терибез.
Каты яисә әкрен генә сугарга. Каты, аннары әкрен такылдыйбыз.
Кулларда тәгәрәргә, Таякларны куллар арасында кыстырабыз һәм тәгәрәтәбез.
Таган кебек, өскә менеп, Бер таякны бастырып куябыз, икенчесен – өстенә яткырып.
аска төшәргә. Бармакларны өске таякның очына куябыз һәм, таганны сыман, айкыйбыз.
Машинаны тәгәрәтергә, Бер таякны үз алдыбызга куябыз һәм икенче таяк белән беренче таякның уртасыннан төртеп тәгәрәтәбез.
Тәрәзәне ачып ябарга. Ике таякны битебез янында тотабыз, аларны як-ягыбызга аерабыз һәм киредән кушабыз.
***
ТАСМА
Уен очен тасма кирәк була. Бу уен эре моториканы, хәрәкәтләрнең координациясен һәм күз алдына китерүне үстерергә ярдәм итә.
Тасмам елан сыман шуыша. Тасманы идәндә еланны сыман йөртәбез.
Кара, нинди могҗиза!
Шаян койрыгының очын Баладан тасманың очын тотуын сорыйбыз.
Син, әйдә, тотып кара!
Бергәләп бармаклардан. Бала “елан”ны тота.
Аннан рольләр алмашына.
Без боҗра ясыйбыз. Балага бармакларын боҗрага
Ул боҗрага, әлбәттә, тоташтырырга ярдәм итәбез.
Тасманы боҗра аша чыгарабыз.
Тасмабызны кертәбез.
Бала ясаган боҗрадан
тасманы чыгарабыз.
Яисә бала тасманы
әнисенең боҗрасы аша чыгара.
Тасма ярдәмендә мин Тасма белән түгәрәк рәсеме ясыйбыз.
Тигез түгәрәк ясыйм.
Ә хәзер яса, дустым,
Син дә түгәрәк сызым!
Балага үзебезнең яисә башка
тасманы бирәбез
һәм түгәрәкне ясарга ярдәм итәбез.
Син бу түгәрәккә кер, “Йортка” ничек сикереп керәсен һәм аннан ничек сикереп чыгасын күрсәтәбез.
Ләкин сак кына!
Ә аннан соң түгәрәктән
Чык җайлап кына.
Балага ике аякта йорттан сикереп
керергә һәм сикереп чыгарга булышабыз.
Могҗизалы тасмаңнан. Тасманы идәнгә яткырабыз.
Юл ясап бирәм сиңа. Балага аның буйлап,