Дмитрий Максимович Акулич
Па той бок
Тут жа, недалёка ад нас, уверх з натоўпу, узляцела чырвоная ракета. Выбухнула на фоне чыстага блакітнага неба. А счакаўшы хвіліну, следам, з розных кутком калоніі, узляталі адна за другой такія ж сігнальныя ракеты. Чырвона-чорныя іскры пакідалі свой след. Плямы ад выбухаў падоўгу заставаліся вісець у нябёсах.
У калоніі вельмі шмат тых, хто чакаў не толькі майго з'яўлення, але і згуртаванасці. Гэта вялікая заслуга Луказа, які падарыў надзею ўсім гэтым людзям. Паказаў, што яны могуць самі выбіраць свой шлях. Шкада, што ён не бачыць гэтага…
Паскорыўшы крок, я ў суправаджэнні салдат, прабіраўся скрозь натоўп, праходзіў квартал за кварталам. Бардачоў працягваў патроху сцякаць крывёю, рана была сур'ёзная. Ганна, да адыходу, узяла медыкаменты ў салдат, апрацавала раненне, але ўсё ж капітану патрэбна была невялікая аперацыя. Дзяўчына ішла побач з ім і прыспешвала ўсіх нас. Трэба было хутчэй даставіць камандзіра на карабель, бо там ёсць усё неабходнае для аказання дапамогі. Мы тады прайшлі яшчэ некалькі несамавітых дамоў перш, чым выйшлі і спыніліся каля вялікай бетоннай пляцоўкі, якая была агароджаная жалезнымі прутамі, якія тырчаць з зямлі. Каля гэтага плота, быццам застылыя, стаялі радавыя салдаты. Яны расцягнуліся па ўсім перыметры, знаходзіліся адзін ад аднаго ў метры. За іх спінамі прагульваліся, туды-сюды, іх камандзіры. Робатаў тут не было. Магчыма, іх усіх накіравалі на барацьбу з грамадзянамі.
Вось і яно, цяпер за намі чутныя выбухі і крыкі. Людзі працягвалі змагацца за свабоду. Недалёка ад нас, справа, таксама назіралася даволі вялікая колькасць салдат. Сабраныя вайскоўцы, у чорных бронекасцюмах, відавочна рыхтаваліся выканаць нейкі жудасны загад. Я выказаў здагадку, што іх толькі што даставілі сюды, яны зусім не разумелі, як рэагаваць на сітуацыю. Іх строілі, размяшчалі ў строй, загадвалі не прымыкаць да людзей, пагражалі расправамі. Бо, непадалёк, да іх ужо набліжалася вялікая група з простых рабацяг і салдат, якія далучыліся да іх.
Пакуль той строй салдат быў заняты сваёй справай. Мы падышлі да бліжэйшай брамы. Я заставаўся ззаду ўсіх, так як мяне могуць пазнаць і забіць першым вартаўнікі ля брамы. Я заўважаў, як касмадром усё больш прымаў і адпраўляў чаўнакі, караблі. Стаяў вялікі гул. Пара салдат, якія суправаджалі нас, размаўлялі з стражнікамі. Бардачоў, апусціўшы галаву, трымаўся за іншых. Наш салдат паказваў на раненне капітана, нешта казаў стражнікам. Але я наогул не чуў іх размоў, толькі здагадваўся па іх паводзінах, пра што яны могуць гаварыць. А Ганна ж стаяла бліжэй да брамы, чым я і слухала ўвесь іх дыялог.
Ну вось, з той гутаркі салдат нічога не выйшла. Нас проста не хацелі прапускаць, абапіраючыся на тое, што мы павінны ісці змагацца. І ім усё роўна было на раненне Бардачова. Ужо злева ад нас сталі з'яўляцца грамадзянскія. І стражнікі шчыльней сталі збірацца каля іх, тым самым людзі адцягнулі на сябе большую частку салдат. Ля іншай брамы, справа, па-ранейшаму стаялі ў страі сабраныя салдаты ў чорным. Затым, яны разам пабеглі ў бок бліжэйшых будынкаў. Адзін з стражнікаў застаўся стаяць ля той брамы, правёў узвод вачыма і адыходзіў за браму. Здавалася, што толькі я за гэтым назіраў. Таму я маўчаў, не адчуваючы ніякага страху, падняў вінтоўку і прыцэліўся. Разумеючы, што ў гэтым хаосе і шуме мае стрэлы пачуюць толькі мае сябры. Націснуўшы на курок, я выпусціў першую кулю самотнаму стражніку ў вобласць галавы. Стражнік спатыкнуўся, куля зрыкашэціла ад шлема. Я пачаў зноў і зноў спускаць курок. Бег да яго і, у злосці, якая ахоплівала мяне, страціўшы ўсё сваё цярпенне, я выпусціў у яго ўсю абойму. Гэтага аказалася мала. Ён ляжаў на бетоне, яшчэ дыхаў і цягнуўся да зброі. Стражнік мог стрэліць у мяне, апыніся я на пару метраў далей ад яго, я кінуўся біць яго нагамі. Ударыў па яго руцэ, пісталет адскочыў за браму, ударыў па ране ў вобласці жывата. Затым ўдарыў прыкладам па шлему і яшчэ некалькі раз у горла. Мёртвы стражнік ляжаў ля адкрытай брамы. Толькі пару куль прабіла яго цела, а ўдары спынілі яго жыццё. У яго чорнай экіпіроўцы, я не заўважаў нічога чалавечага. Не бачыў яго вачэй, не бачыў яго пакут.
Да мяне падбегла мая каманда. Я выпусціў усю злосць і амаль у апусценні, задумаўся над тым, што я цяпер зрабіў. Кім я стаў і ці правільна я паступіў. Ува мне ўсё таксама яшчэ жыў той таленавіты бесхарактарны канструктар, я ж заўсёды буду заставацца ім. І гэты канструктар унутры мяне, супраціўляўся маім новым салдацкім адчуванням. У думках усё перамяшалася. Я быў рашучым і ў той жа час безуважлівым. І з гэтым усім, я ступіў на касмадром. Здавалася, што на нас наогул ніхто не звяртае ўвагі. Зусім не заўважалі, як мы хутка рухаемся да ўзлётнай пляцоўкі. Але не, праз нейкі час, да нас выбегла два салдата ў белым. Яны быццам выпадкова выбеглі, бо ўбачыўшы нашу колькасную перавагу, яны паспяшаліся схавацца за чаўнаком. Хтосьці з іх, кінуў у наш бок гранату. Мы тут жа разбегліся ў рассыпную. Пасля выбуху, пачалася бойка. Стралялі адусюль. Адзін з нашых салдат упаў прама перада мной. Я не разгубіўся, абмінуўшы чаўнок, я стаў далей прасоўвацца да штурмавога касмічнага карабля. Шум рухавікоў, на касмадроме, не змаўкаў, ад гэтага незразумела было, ці пераследуюць яшчэ мяне ці не. Я азіраўся, страляў у цёмна апранутых салдат СКР, што разбегліся, як мурашы па касмадроме. Мае ж салдаты, былі без шлемаў, што памяншала іх колькасць і адрознівала іх ад усіх. Сыдучы ад чаўнака яшчэ далей, я заўважыў, што зусім адбіўся ад сваіх.
Ганна, тым часам, бяззбройна білася з салдатам ці ж з пілотам, ля карабля. Адразу мне было цяжка вызначыць. Бардачова ўжо заносілі на борт, трымалі яго пад рукі пару нашых салдат. Я адстаў, і разумеючы гэта, я агледзеўся, і з усёй сілы накіраваўся бегчы да карабля.
Нарэшце, бесперашкодна, я ўскочыў на карабель і тут жа закрычаў на салдат.
– Дапамажыце дзяўчыне! – крыкнуў я з апошніх сіл.
Адзін з салдат паклаў Бардачова і кінуўся корпацца ў медыкаментах. А другі, адразу ж пабег дапамагаць Ганне, а за ім яшчэ адзін. Чацвёрты, стаяў у задняй дзверы фюзеляжа, прыкрываў усіх нас, адстрэльваўся.
Зрабіўшы некалькі цяжкіх удыхаў і выдыхаў, я паспяшаўся да кіравання карабля. Я сеў на крэсла пілота, адразу ж націснуў на пару кнопак. Карабель быў цалкам гатовы да ўзлёту. Я азірнуўся на каманду, паглядзеў, ці ёсць зараз Ганна на борце ці яшчэ няма. Дзяўчына, з былымі салдатамі СКР, забегла на борт. Яе твар быў са слядамі крыві. І яна, не звяртаючы на гэта ніякай увагі, падбегла да Бардачова. Я ж, адначасова з дзеяннямі Ганны, закрываў заднія дзверы карабля і ўздымаў нябесную машыну ў неба.
Стала значна ціха ўнутры карабля, чутны толькі размовы.
– Як там Бардачоў? – спытаў я.
Адзін з салдат падышоў да мяне.
– Ён малайчына, датрываў. Джон з Ганнай падымуць яго на ногі. – адказаў цемнаскуры салдат.
– Дзякуй! – вымавіў я і сканцэнтраваўся на сваім.
Узляцеўшы над калоніяй, я адчуў спакой. Успомніў, як добра і спакойна мне было ў абдымках жонкі. Хачу вярнуцца да яе, адкінуўшы ўсе праблемы, любіць яе і не об чым дурным не думаць… Успамінаў, тыя вечары, калі я вяртаўся з працы дадому…
– Чорт, што яны робяць! – загаварыў салдат каля мяне.
Я зірнуў на яго.
– Глядзіце. – сказаў ён мне, паказваючы сваім сумным поглядам на калонію.
Мы бачылі, як салдаты СКР і баявыя машыны выпускалі сонны газ на ўсе вуліцы. Людзі беглі, падалі, біліся, засыпалі. У некаторых месцах выбухалі і працягвалі гарэць бочкі з газам, людзі не здаваліся і працягвалі супраціўляцца рабству. У гэты момант я адчуваў гонар за іх і ў той жа час, мне было балюча і не па сабе, з – за таго, што я заставаўся збоку.
– Але так трэба… – супакойваў я сябе гэтымі словамі. – Мая галоўная барацьба яшчэ наперадзе.
Цяпер нам трэба было зрабіць самы галоўны крок, які хутка скончыць гэтыя пакуты. Мы падняліся яшчэ вышэй і калонія знікла з-пад увагі.
– Я перахапіў сувязь СКР. Тут кажуць, што рэвалюцыя адбываецца яшчэ ў трох калоніях. Свет змяняецца, хлопцы! Дзеля свабоды. – з вялікай радасцю, я даносіў гэтую навіну сябрам на борце.
– Дзеля свабоды! – вымавілі ўсе былыя салдаты СКР.
Ляцім далей. Бачу, як нос карабля падняўся вышэй, да маленькіх аблокаў, а за імі, галоўная станцыя СКР. Мой дух ужо перастаў быць спакойным: я меў смеласць, я мацнеў і заўважаў гэта ў сабе. І з поўнай упэўненасцю, я націснуў на ручку кіравання – касмічны карабель тут жа, з вялікай хуткасцю накіраваўся ў космас.
Без слоў, мы ціха ўваходзілі ў космас. Рыхтаваліся, настройвалі сябе на галоўны бой. Хто маліўся, хто хацеў хутчэй апынуцца на станцыі і ў чаканні радасна прадчуваў пасадку. Я ж у той момант меў толькі адны думкі, думкі пра бацьку. Што я магу хутка ўбачыць яго квадратны і вечна незадаволены твар. Гэтыя думкі наводзілі на мяне лёгкі жах і цікавасць з боку нашага доўгага растання з ім. Якой жа будзе гэтая сустрэча? Бо нягледзячы на ўсю яго эгаістычнасць, ён не быў мне абыякавы і таму я меў вялікае жаданне з ім пагутарыць. Я быў цяпер больш мужным, моцным і разумным, чым пры апошняй нашай сустрэчы. Як жа ўсё хутка змянялася…
Праз некалькі хвілін мы падляцелі да касмічнай станцыі. Агульны выгляд галоўнага ўпраўлення быў выдатны. Вялікі шэры цыліндр лунаў у космасе. Ад якога, ішлі іншыя крыху менш значныя аб'екты. Здалёк здавалася, што караблі, быццам пчолы выляталі і заляталі ў вулей. І мы цяпер, былі адной з тых пчол, толькі нам трэба было бесперашкодна пракрасціся ў логава.
Мне здавалася, што я так даўно не быў тут, што зусім забыўся, што тоіцца ўнутры станцыі. Усё гэта з-за доўгага і складанага часу, які я правёў на Зямлі.
– Слухайце, план такі. – падняўся на ногі Бардачоў, у яго заўсёды быў план на любую сітуацыю.
Камандзір адчуваў сябе даволі нядрэнна. Я глядзеў на яго і бачыў у ім усё таго ж бадзёрага капітана і адважнага воіна. І міжволі ўспомніў, пра тую перастрэлку, дзе быў забіты мой сябар Луказ, дзе Бардачоў апынуўся далёка ад нас з Ганнай. І чамусьці адчуў нейкія сумневы на яго рахунак. Хоць, ён ратаваў сваё жыццё, гэтак жа, як і мы тады ратавалі сваё з Ганнай. Калі б мы з Бардачовым не падзяліліся тады, хто яго ведае, былі б мы зараз на борце гэтага карабля ці не!? Усе прадоўжылі слухаць яго, рыхтавалі сябе і зброю да старту плана.
Сямёра храбрацоў, столькі нас заставалася тут, на караблі. Колькі ж застанецца пасля бою?
Бардачоў папрасіў мяне ўлезці ў сістэму і знайсці ўсе бліжэйшыя шляхі да галоўнага аддзялення, усю схему станцыі.
– Я дапамагу. – адзін з салдат падахвоціўся дапамагчы і падышоў да мяне. – Я валодаю праграмаваннем. Але як бачыце, я апынуўся салдатам. Раней я шкадаваў пра гэта, але цяпер не…вось для чаго я быў адпраўлены ў войска, лёс мяне прывёў дапамагчы вам, спадар Краўчанка.
Не змаўкаючы, калупаўся ў праграмах салдат. А яго «спадар Краўчанка» зноў мяне закранула і тут я не вытрымаў:
– Не трэба да мяне так звяртацца. Кліч мяне проста Арцём. Чулі? Я ніякі не спадар вам…гэтыя фармальнасці і гэтыя панавання пара б даўно прыбраць. – на адным дыханні я выказаў і, супакоіўшыся, вярнуўся да салдата каля мяне.
Малады салдацік пасля маіх слоў не спыняўся і працягваў казаць, гуляў пальцамі па лазернай панэлі клавіш, шукаў патрэбную інфармацыю.
– Вось, дзе мы зараз! – крыху гучней загаварыў салдат. – Знайшоў! І вось, дзе нам трэба будзе апынуцца.
– Выдатна! Малайчына, баец. – пахваліў хлопца Бардачоў.
– Толькі вось праблема, камандзір. Я не ведаю, як адчыніць усе гэтыя дзверы. Тут вельмі складаная абарона для мяне. Мне не адчыніць.
– Чорт! – незадаволена ўскрыкнуў Бардачоў і адышоў ад нас.
– Пачакайце, я ведаю, як мы пройдзем. – заўсміхаўся я. – Я ўпэўнены, што ў базе дадзеных, яшчэ захаваліся мае адбіткі, дадзеныя для праходу.
– Чаму ты так упэўнены, што іх не выдалілі? – спытала Ганна, збіраючы пісталет пасля чысткі.
– Бацьку было не да гэтага. Ён напэўна думаў пра іншае. Спачатку аб смерці сына, потым пра яго паўстанне з мёртвых і аб супрацьдзеянні на Зямлі. Так што, усё пройдзе добра.
– Калісьці я ўжо даверыўся табе. – недаверліва прамовіў Бардачоў. – І што з гэтага выйшла…
– Так-так, пачакайце … – перабіў я прамову капітана. – Пасадку нам дазволілі! Рыхтуемся.
Часу на размовы больш не заставалася, трэба было хутка збірацца і рыхтавацца да выхаду. Нарэшце, я пасадзіў карабель. На жаль для нас, каля платформаў маячылі тэхнікі і пара салдат. А каля нашай платформы, каля бліжэйшых дзвярэй стаяў ахоўнік. Гэтыя дзверы адкрывалі праход унутр станцыі, таму вельмі важна было прайсці менавіта праз іх. Мы былі гатовыя да таго, каб лёгка арыентавацца і прытрымлівацца плану Бардачова.
Мы павольна выходзілі, спускаліся з карабля. Двое салдат неслі мяне на насілках. Я прыкінуўся параненым, калыхаў галавой, быццам ад неверагоднага болю схадзіў з розуму. Капітан Бардачоў кульгаў і слабеў, з цяжкасцю перастаўляў ногі. Яго падтрымліваў адзін з нашых салдат. Ганна ж, яшчэ з адным салдатам, малявалі стомлены і раззлаваны выгляд. Вось такі малюнак плана прапанаваў Бардачоў. Мы падыходзілі да дзвярэй, а стражнік моўчкі глядзеў на нас.
– Адчыняй хутчэй. Не бачыш, мы пасля бою. – накінулася на яго Ганна. – Генерал паранены, калі ён памрэ, ты памрэш следам.
Ганна пераконвала яго, паказвала на Бардачова, які быў у ролі генерала. У той момант Бардачоў ледзь спусціўся на калена і пасля, з хрыпячым гукам ад болю, прыўзняўся.
– Дзе вашыя шлемы?
– Якія шлемы?! Спусціся ў любую калонію, я пагляджу на цябе. Хутчэй адчыняй, генерал чакае! Ці ты гатовы памерці? – падышоўшы яшчэ бліжэй да стражніка, злосна загаварыла Ганна.
Пасля чаго стражнік моўчкі адчыніў дзверы. Мы ўвайшлі ў кароткі белы калідор, у канцы якога размяшчаліся яшчэ адны дзверы. Але тут жа яны адсунуліся, адчыніліся і з іх выйшла худая дарослая жанчына ў белай уніформе навукоўца. Яна паправіла акуляры і пільна зірнула на нас. Мы працягвалі гуляць спектакль, спяшаліся да адчыненых дзвярэй, нібы ў нас зусім няма часу і нам хутчэй патрэбна дапамога. Бардачоў тады больш бадзёра клыпаў і не дазваляў расслабляцца іншым. Пасля таго, як за намі зачыніліся другія дзверы, Ганна ўключыла планшэт з картай, а затым хутка прыбрала яго. Усе дадзеныя былі ў яе. Цяпер па памяці яна вяла нас за сабой праз развілкі калідораў і мноства дзвярэй, дзе я прыўздымаўся з насілак і прыкладаў сваю далонь да сістэмы пропуску. Усё атрымлівалася. Мы лёгка праходзілі адну за адной белую секцыю. Сустракаючы на сваім шляху салдат, якія беглі, так і стражнікаў, якія стаялі нерухома. Для нас здавалася усё вельмі проста і геніяльна. Потым мы спыніліся.
– За гэтымі дзвярыма. – зазначыла Ганна.
Мы стаялі, схаваўшыся за паваротам, а за вуглом былі апошнія дзверы. Але справа, каля шэрай шырокай дзверы, стаялі два ваенных робата. А ззаду іх, у камандзірскай, мяне чакаў мой бацька. Я задумаўся, павеяла нейкімі перажываннямі. Я зноў прадставіў сустрэчу з бацькам. Не дзіўна будзе, калі наша размова пройдзе ў строгай форме. Але, для пачатку, мне трэба было пераадолець апошнія дзверы. Абхітрыць робатаў.
Тым часам, адзін з замыкаючых нашу каманду салдат зваліўся, як нежывы. І ў наш кірунак з боку спіны паляцелі кулі. Страляюць здалёк. Мы натыкнуліся на вельмі складаную сітуацыю і прыйшлося імправізаваць. Уся наша каманда хутка павярнулася да стрэлаў і пачала весці агонь у адказ у салдат і робатаў СКР, якія павольна набліжаліся да нас. Стала не па сабе. Здавалася, нібы нас спецыяльна завабілі ў гэтую пастку і гатовыя перабіць усіх да аднаго перад дзвярыма кіраўніцтва. Без слоў, мы з Бардачовым вырашылі ўзяцца за робатаў каля апошніх дзвярэй. Па яго камандзе мы, з асаблівай злосцю, адначасова кінулі пару гранат у іх бок. Грукат ад выбухаў моцна ўдарыў па маіх вушах. У наш бок паляцелі аскепкі ад выбухаў, адарваныя дэталі робатаў. Пасля я ахвотна зірнуў, што ж засталося там пасля выбуху гранат. У белым, напаўпразрыстым дыме і ў невялікім полымя стаяў скалечаны цёмны робат. Яго каркас канструкцыі пагнула, адарвала некалькі дэталяў. Але ён па-ранейшаму мог функцыянаваць і, заўважыўшы мяне, ён тут жа ўключыў баявы рэжым. Робат павольна, але ўпэўнена, стаў падбірацца да нас. Трымаючы зброю ў руцэ, ён атакаваў нас. Я быў бліжэй за ўсіх да яго і, пакуль усе адбіваліся ад атакі з тылу, я вырашыў у адзіночку навязаць барацьбу робату. Але так атрымалася, што Бардачоў апярэдзіў мяне. Ён тут жа выскачыў з-за маёй спіны, выбег з-за вугла і адначасова загрукатаў сваёй буйнакалібернай зброяй. Жалязяка рассыпалася ад буйных куль і ад прыцэльных траплянняў камандзіра. У выніку асноўная частка робата ляжала, бліскаючы іскрамі ў вобласці галавы і грудзей.
– Сюды! – закрычаў Бардачоў і пацягнуў за сабой увесь пакінуты атрад за паварот.
Атака на нас узмацнілася. Хацелася хутчэй трапіць за дзверы і спыніць гэтую вайну. Я, Ганна, Бардачоў і яшчэ двое нашых салдат, што засталіся ў жывых, працягвалі весці бой. Усе па чарзе стралялі з-за вугла. Усе, акрамя мяне. У гэты час я стаяў каля дзвярэй, спрабаваў іх адчыніць, але сэнсары больш не рэагавалі на маю далонь. Трэба было на хаду нешта прыдумляць, спяшацца, бо смерць з кожнай хвілінай падбіралася да нас усё бліжэй. Каманда ўжо эканоміла патроны. Тым часам, стражнікі СКР усё шчыльней і шчыльней, падбіраліся да нас. І вось, ад куль загінулі ўсе нашы салдаты. Ганна атрымала сур'ёзнае раненне ў нагу, калі спрабавала ўхапіцца за зброю мёртвага салдата. Яна прыціскала рану, сама прыціснулася да сцяны. Бардачоў кінуў апошнюю гранату ў бок ворагаў, а затым падцягнуў Ганну да мяне. Яна кінула на мяне свой мілы погляд, быццам у апошні раз глядзела на мяне. Ганна пакутавала ад болю і быццам адчувала набліжэнне канца. А мае спробы ўзламаць дзверы былі бескарысныя.
– Вось і ўсё, Арцём… – прашаптала Ганна, развітвалася са мной і са сваім жыццём.
Вядома ж, усе мы хацелі жыць. І калі мы сядзелі каля дзвярэй, упёршыся ў сцяну, я зірнуў на далёкую відэакамеру, якая знаходзілася ў кутнявой частцы калідора. Яна працавала і я быў упэўнены ў тым, што хтосьці відавочна сачыў за намі з самага пачатку. Даваў нам свабоду ў дарозе, а затым загнаў нас у гэтую пастку.
У нас ужо не было магчымасці добра абараняцца. Вінтоўкі былі пустыя і адкінутыя. Толькі пару пісталетаў мы трымалі пры сабе, у абойме якіх, знаходзілася некалькі зэканомленых патронаў. Яшчэ на кожнага чалавека па нажы. Было дзіўна, што робаты або салдаты яшчэ не падбеглі да нас. Я глядзеў і чакаў, прадчуваў іх з'яўленне, але ў той жа час злёгку верыў у іншы зыход.
Калі я зноў глянуў, а затым адвёў свой позірк ад відэакамеры, то нечакана для нас пачуліся сігнальныя гукі. Дзверы адсунуліся ў бок. Адчыніліся, і ў праёме не было нікога. Бардачоў устаў першым і паспяшаўся зайсці ў памяшканне, пакінуўшы Ганну ў сцяны. Я яе не кінуў, а следам зацягнуў унутр. Затым дзверы зачыніліся.
Мы знаходзіліся ў штабе кіравання.
Перад намі стаяла трое пажылых людзей. Мой бацька і яшчэ два незнаёмых для мяне генерала. Усе маўчалі, пара б ужо камусьці было загаварыць. І ў гэтую хвіліну, Бардачоў стрэліў у галаву вусатаму генералу. Затым у другога, у тоўстага пажылога мужчыну, які спрабаваў дастаць сваю зброю, але куля Бардачова аказалася хутчэй яго дзеянняў. Ля вялікіх манітораў застаўся стаяць толькі адзін чалавек – мой бацька, Пётр Краўчанка. Высокі, магутны чалавек, у чорнай вопратцы з залатой эмблемай на грудзях. Гладка паголены. З кароткімі сівымі валасамі. У яго вачах не было страху. Ён толькі паглядзеў на мяне калючым, хітрым поглядам.
– Што ты творыш, сын? Хто ўсе гэтыя людзі? – пацікавіўся ён.
Ён спакойна глядзеў на мяне, чакаў нейкага тлумачэння. Яго стомленыя вочы веялі халоднай злосцю. Я быў упэўнены, што яму было ўсё роўна на ўсіх гэтых людзей, ён проста цягнуў час. Я, адцягнуўшы Ганну да сцяны, пасадзіў яе і падышоў да Бардачова.
– Што з маёй сям'ёй? Дзе Рыта, дзе мой сын? – не жадаючы адказваць яму, спытаў я аб больш важным. – Дзе сястра?
– Яны ў парадку. Няўжо ты мог падумаць, што я прычыню ім боль?
– Мяне ты арыштаваў за праўду. А затым, калі я ратаваўся, паспяшаўся мяне падарваць на тым касмічным караблі. Але, да твайго няшчасця, я тут. Я жывы. Так скажы мне, дзе яны?
– Сын мой, Арцём, бачу, ты ўзмужнеў. Больш стаў падобны на мяне. Я рады, што ты жывы. Сям'я твая ў парадку. А вось што тычыцца арышту і крушэння… Сястра твая не любіла цябе за твае слабасці… Бо, як ты памятаеш, нашай сям'і не належыць быць слабымі і мяккімі. Цяпер яна кіруе ўсім, працягвае нашу адзіную ідэю. А ты? Ты забыўся пра тое, як я будаваў гэтую карпарацыю? Я хацеў, каб ты заняў маё месца ў будучыні, жадаў добрага пераемніка. Але ты, з самага твайго нараджэння, быў слабы, таксама, як твая маці. Ты быў бескарысны ва ўладзе. Ты працівішся рэжыму, стаіш на маім шляху, адымаеш веру ў СКР у гэтых няшчасных людзей. У іх быў і ёсць толькі адзін варыянт – працаваць на карысць новай планеты, карпарацыі. Лепш бы ты працягваў сядзець у сваёй канструктарскай…
– Хопіць! Хопіць гэтых гнюсных прамоваў! – раздражнёна крыкнуў Бардачоў, размахваючы пісталетам. – Мне пляваць на вашыя сямейныя разборкі.
Бардачоў яшчэ бліжэй падышоў да майго бацькі. Капітан сціснуў зубы ад злосці і быў гатовы страляць.
– Капітан? – крыкнуў я і навёў на яго свой пісталет. Бардачоў паглядзеў на мяне і вымавіў:
– Ха! Як доўга я цябе трываў! Кінь зброю! Калі хочаш, каб твой бацька застаўся жыць. – спакойным, хрыплым голасам сказаў ён.
Я зірнуў на бацьку, затым на Бардачева, і зноў на бацьку. Бацька, з паднятымі рукамі ўверх, глядзеў на ўсіх нас абыякавым поглядам, пакідаючы на твары толькі ўсмешку.
– Ты ж хочаш стрэліць!? – звярнуўся бацька да Бардачова. – Страляй! Ці ты такі ж баязлівец, як мой сын?
Але Бардачоў не ішоў на правакацыі, ён не слухаў яго. Капітан павярнуў галаву ў мой бок.
– Кідай! – вымавіў ён. – Кінь пісталет. У цябе няма выбару.
Я адкінуў свой пісталет далей ад усіх нас. Маёй галоўнай слабасцю была любоў. Я любіў бацьку, нягледзячы на ўсе яго памылкі і вар'яцтвы. Любіў хутчэй не як чалавека, а як нешта роднае. І гатовы быў захаваць яму жыццё, каб той па законе адказаў перад судом СКР за свае злачынствы. Затым, я паглядзеў на бледную Ганну, якая трымалася за рану і нібы падтрымлівала Бардачова ў яго рашэннях.
Па-ранейшаму, мяне не адпускала дзіўнае пачуццё з нагоды таго, што адбываецца. Бо дагэтуль ніхто не паспрабаваў уварвацца да нас і выратаваць свайго галоўнакамандуючага. Ніхто не прадпрымаў ніякіх дзеянняў.
– Ну што ж, пара адкрыць усе карты… Нам жа ніхто не перашкодзіць? Так, спадар Краўчанка? – сказаў строгім тонам Бардачоў, звяртаючыся да кіраўніка СКР.
– Што гэта значыць? – здзівіўся я.
– Пасля таго, як мы ў лагеры даведаліся хто ты такі, Арцём Краўчанка, да нас у галаву прыйшоў план, як дабрацца да твайго бацькі. Вядома ж, усё ішло не так, як мы задумалі, але ў выніку я тут. У вашых ног, спадар Пётр Краўчанка і ў любы момант гатовы спусціць курок. – усміхаючыся, адказваў Бардачоў, а ў яго вачах адбівалася помста.
– Прыйшоў забіць мяне? Так страляй, чаго ж ты чакаеш!? – з упэўненасцю сказаў Пётр Краўчанка.
– Вось так проста? Не. Я хачу, каб перад смерцю вы разумелі, праз якую боль і пакуты давялося мне прайсці. Вы забілі маіх бацькоў, забілі любоў у маім сэрцы, атруцілі мне жыццё. І цяпер я хачу, каб вы таксама пакутавалі. Бо гэта з-за вас людзі ўжо некалькі гадоў жывуць у пакутах і страху. Не, вы не цар, не імператар, не божа, а мы не рабы!
– У цябе ўсё? – спакойна, прымаючы ўсе словы, загаварыў Пётр. – Я не буду каяцца перад нікчэмным чалавекам. Я і так амаль памёр… А свету патрабавалася пуга для выратавання чалавецтва. Без яго вы б пазабівалі адзін аднаго. І ператварыліся б у звяроў. Страляй жа. Забі мяне! Гэта толькі выратуе мяне, а за вамі прыйдуць. Нікчэмны баязлівец!
Бардачоў не стрымаўся ад лютасьці і выпусціў кулю ў галаву майму бацьку. Ён больш не мог трымаць у сабе гнеў. І ўсё вырвалася вонкі. Быццам усё пайшло не па плане. І цела майго бацькі павалілася на халодную падлогу. Што я адчуваў тады, страціўшы бацьку? Боль і, у той жа час, пакору. Маё цела адчула холад, які пракраўся ў самае сэрца. Я не паказваў слёз, не кідаўся на Бардачова. Проста замер і браў усё, як ёсць. Мабыць, на ўсе гэтыя пачуцці мяне штурхала мінулае: смерць мамы, стаўленне бацькі да мяне, жыццё людзей у калоніях і за яе межамі… Я занадта шмат бачыў і перажыў за апошнія дні.
А Бардачоў, пасля стрэлу, хутка навёў пісталет на мяне. Вось у чым заключалася яго заданне: адпомсціць усім, за ўсё, што ён перажыў у дзяцінстве! А што далей? Што будзе з палоннымі людзьмі? Што ж будзе з маёй ідэяй?
– Як жа я чакаў гэтага! – кроў капітана закіпела, вочы гарэлі жаданнем забіваць.
Я падняў рукі і зрабіў пару крокаў у бок. Стаяў напаўабароце да Ганны. Зірнуў на яе: яна сплывала крывёю, у вачах пачало цьмянець святло. Яна павольна працягнула руку да сваёй халоднай зброі. Выцягнула клінок.
Мне здавалася, я добра ведаў гэтых людзей, але…
– Стой, стой, стой. Стойце ж. – вымавіў я.
– Ты пойдзеш следам! – горда адказаў Бардачоў.
У гэты час я зірнуў на Ганну зноў. Яна кіўнула мне, але я не зусім разумеў, аб чым яна хоча мне сказаць. Магчыма, яна хоча, каб я змірыўся са смерцю?!
– Эй, капітан! – паклікала дзяўчына Бардачова.
Той хутка павярнуў галаву да яе. Клінок выслізнуў з яе рук і халоднае лязо ўсадзілася ў вока Бардачову. Я тут жа штурхнуў яго цела на падлогу і пабег за сваім адкінутым пісталетам. Падняў яго. Галава капітана злёгку боўталася, сціскаліся пальцы на руках, тузаўся пісталет, кулі слепа ляцелі ва ўсе бакі. Яны разляталіся, урэзаліся ў прадметы каля мяне. Кулі скончыліся. Бардачоў памёр. А я, робячы крок за крокам да яго, наносіў зваротныя стрэлы. Выпусціў тры кулі яму ў галаву і спыніў жаць на курок. Галава капітана сплывала крывёю, залівала ўсе яго шнары і расцякалася вакол галавы.
Я хутка падбег да Ганны.
– Як жа так… Трымайся, зараз я табе дапамагу.
Я зусім не думаў пра мерцвякоў, якія ляжаць каля нас. Эмоцыі ўнутры мяне прасілі выратаваць Ганну. Я паклаў пісталет каля яе, пасля чаго разарваў тканіну формы на яе назе, у вобласці раны. І кавалкам рыжага матэрыялу ад формы прыціснуў раненне. Затым адбег за чорным кабелем. Вырваў яго з манітора і вярнуўся да Ганны і наклаў на нагу жгут.
– Прабач мяне, Арцём… Мы павінны былі забіць цябе і ўсю тваю сям'ю… Гэта было нашай місіяй… Але я ўбачыла ў табе добрага чалавека… – у роспачы, шчыра казала дзяўчына.
– Не гавары, табе трэба паберагчы сілы. Табе трэба жыць!
Ганна прыкметна збялела, але змагалася з апошніх сіл. Бляск яе прыгожых вачэй злёгку пацьмянеў, затым яна зноў зірнула на мяне. Я адчуваў, як яна павольна памірае.
Па правы бок ад нас знаходзіліся дзверы. Ліст тоўстага металу адсунуўся, адкрыў калідор, з якога да нас увайшлі некалькі чалавек.
– Так, так, так…братка! Вось так сустрэча. Уварваўся да нас, прывёў гэтых людзей, забіў бацьку. Я за табой назірала. Шкада, вядома, што пачварны мужчына занадта шмат балбатаў і не паспеў стрэліць у цябе. Але мы гэта выправім, так?
Стройная бландынка ў чорна-залатым касцюме стаяла перад намі. За яе спіной знаходзілася некалькі салдат у такой жа форме. Я ўстаў у поўны рост перад ёй. Адважна глянуў у яе хітрыя бацькавы вочы.
– Ліза, ты ж разумела, наколькі наш бацька быў вар'ятам… – пачаў я размову.
– Вар'ят? Ён быў справядлівы і рашучы. Ён не любіў цябе, бо ты слабы і баязлівы. Ці не пра гэта ён казаў табе і паказваў на тваё нікчэмнае жыццё!? Сын зганьбіў гонар кіраўніка СКР. Усё так! А вось дачка, у адрозненні ад свайго няшчаснага браткі, значна разумней… Пакуль ты любаваўся сваімі караблямі, я будавала сваю імперыю…бацька быў толькі інструментам у маіх руках… Ён быў старым і хворым…і вельмі моцна любіў мяне! У адрозненні ад цябе. Выконваў усе мае пажаданні.
Я працягваў маўчаць. Мне было вельмі балюча ўсведамляць, што мая сястра апынулася монстрам.
– Спыніся! Што з маёй сям'ёй?
– Я твая сям'я. Дурны. Але, не! Забіць яго! – кінула апошнія словы салдатам Ліза.
Яна не паспела адысці ад мяне, як пачуўся стрэл. Куля прайшла скрозь яе сэрца. Я падхапіў сястру, трымаў яе мёртвае цела на сваіх дрыготкіх руках. Мае вочы слязіліся ад страты роднага чалавека. Горка было ўсведамляць другую страту. У роспачы я зірнуў на салдат. Тыя адвялі свае штурмавыя вінтоўкі, якія глядзелі на мяне. Ад болю я не пачуў стрэлаў салдат, а калі павярнуўся да Ганны, яе мёртвае цела абапіралася аб сцяну, галава хілілася да ног. Кроплі цягучай крыві падалі з яе пухлых вуснаў. Кроў лілася з яе грудзей. Яна трымала ў руцэ мой пісталет, якім стрэліла ў Лізу.
Сястру было ўжо не выратаваць. І яе загад не меў цяпер ніякага сэнсу для салдат. Яны не стралялі ў мяне.
Я пахаваў бацьку, сястру, сяброў…
Праз некалькі дзён я ўзяўся за сваё абяцанне. Даўно прайшлі тыя дні, калі СКР наводзіў вялікі страх на жыхароў планеты Зямля. Дні, калі людзі паміралі ад голаду, калі вакол быў сухі і выміраючы свет, калі ўсё гэта душыла, стамляла і паліла. Прайшлі тыя дні, калі людзі былі рабамі.
Я выканаў сваё абяцанне. Няхай на гэта і спатрэбілася больш часу, чым я меркаваў. Але дзякуючы ўсім нам, неабыякавым людзям, якія змагаліся за дабро і свабоду, мы пабудавалі новы дзіўны дом.
Мая жонка і сын побач са мной. Я таксама шчаслівы, як і яны, як і іншыя грамадзяне на новай планеце «Зямля С». Зямля Свабоды.
