bannerbannerbanner
Азы бретонского языка

Оксана Сергеевна Добрикова
Азы бретонского языка

8. «Нет»

При согласии с отрицательным предложением (формально – отрицательный ответ на отрицательный вопрос) используем слово nann. Это антоним к eo и употребляется исклюительно в таком контексте: N'eo ket Nolwenn? – Nann, n'eo ket.

Чтобы ответить отрицательно на положительное утверждение, есть другие способы (например, N'eo ket…). Мы изучим их постепенно.

V Упражнения

Poelladenn 1

Прочитайте предложения:

1. – N'eo ket Yann da anv ? – Nann, n'eo ket Yann ma anv.

2. – Anna eo ? – N'eo ket Anna, n'eo ket ur plac'h. Ur paotr eo.

3. – Mat eo din. Mat eo dit ivez ?

Poelladenn 2

Вставьте ya, n'eo ket, eo или nann.

Soaz eo ? – ___, Anna eo.

N’eo ket da anv? – ___, ma anv eo.

N’ouzout ket piv eo ? – ___, n’ouzhon ket.

Te eo? – ___, me eo.

Poelladenn 3

Вставьте ha или hag.

Te ___ me. Roazhon ___ Naoned. Soaz ___ Enora.

Tristan ___ Izold. Ur paotr ___ ur plac’h. Te ___ Yann.

Erwan ___ Herve. Gwenola ___ Onenn. An Alre ___ Gwened.

Sant Nazer ___ Añseniz. Urien ___ Alan. Italia ___ Amerika.

KENTEL 3. Ar germ ell hag an anv

I Диалоги

1. YEC'HED MAT DEOC'H !

Alan ha Brendan.

A. Ur banne gwin ruz, mar plij.

B. Ur banne gwin ruz … Setu !

A. Ac'h ! N'eo ket gwin !

B. N'eo ket gwin ? Petra eo neuze ?

A. N'ouzon ket petra eo, met n'eo ket gwin !

Задание

Переведите диалог.

Замените:

gwin ruz на: dour, laezh, chistr, kafe, chokolad

2. PETRA EO SE ?

Paol hag Alan.

P. Petra eo se ?

A. Petra eo se ? … Ur c'hi, evel just.

P. Ur c'hi ?

A. Ya, ur c'hi bras.

P. Ur c'hi bras ? N'eo ket ul leue, kentoc'h ? Ul leue bihan ?

A. Ul leue ? Nann 'vat ! Te eo al leue.

II Словарь

al, an, ar – определенный артикль

ac'h! – уф! фу!

avat, 'vat – но, тем не менее

banne – порция напитка, стаканчик

bihan – маленький

bras – большой

chistr – сидр

chokolad – горячий шоколад

dour – вода

evel just – конечно

gwin – вино

kafe – кофе

kentoc'h – скорее

ki, ur c'hi – собака

laezh – молоко

leue – 1) теленок; 2) дурачок

mar plij – пожалуйста

met – но

neuze – так что, ну

ruz – красный

se – этот, тот

setu – это есть

te eo – ты есть

ul, un, ur – неопределенный артикль

yec'hed (mat) – (хорошего) здоровья

III Произношение

1. Ket

Отрицательная частица ket произноситься по-разному в зависимости от своего положения в предложении:

/ket/ в конце предложения: N'ouzon ket !

/ked/ перед гласной: N'eo ket ur paotr.

/ke/ перед согласной: N'eo ket gwin.

IV Грамматика

1. Артикль

Формы определенного артикля – alanar. Формы неопределенного артикля – ulunur.

Употребление:

al и ul ставятся перед согласным L: al laezh, ul loen

an и un перед согласными D, N, T: un daol, an ti , а также перед гласными и немой H: an amzer, an heol

ar и ur ставятся перед остальными согласными: ar paotr, ur yezh

2. Мутация после артиклей

Особенностью бретонского языка является изменение начальной согласной слова при определенных условиях. Мы будем знакомиться с этими условиями постепенно (потому что их очень много).

Артикли, как определенные, так и неопределенные, иногда вызывают изменение первой согласной существительного. Так ki (собака), становится ar c'hi, ur c'hi.

После артиклей все существительные мужского рода в единственном числе с начальной согласной K меняют ее на C'H.

3. Определительные прилагательные

Определительные прилагательные ставятся после существительных, которые они определяют: un ti nevez, ur paotr bihan, an tad-kozh, ar Mor Bihan.

V Упражнения

Poelladenn 1

Прочитайте, обращая внимание на произношение слова ket.

Tristan eo, n’eo ket Izold.

Nolwenn eo, n’eo ket Enora.

Damgan eo, n’eo ket Ambon.

N’ouzon ket petra eo.

Ul leue eo, n’eo ket ur c’hi.

N’eo ket sur.

Poelladenn 2

Поставьте неопределенный артикль перед существительными. Образец: skolur skol.

ti, stal, marc’h, sac’h, ospital, tour, tren, den, fest-noz, labous, roc’h, leue, bus, porzh, penn, pont, pesk, marc’had, torr-penn, iliz.

Poelladenn 3

Вставьте определенный артикль. Образец: paotr ar paotr.

paper, te, heol, labour, bara, dour, loar, noz, amann, laezh, oabl, penestr, chokolad, mel, mor, douar, gwin, chistr, tan, enez.

Poelladenn 4

Вставьте определенный артикль перед существительными мужского рода: ki ar chi.

kamp, krokodil, kousker, kig, kastell, kard, kaoc’h, kazh, kan, karr, korn, kafe, kaner, karrdi, kaier, koad, kantik, kousk, kartoñs.

KENTEL 4. Penaos eo ? Pe liv int ?

I Диалоги

1. FEST-NOZ E PLOUNEVEZ

Alan ha Bernez.

A. Piv eo an den-se ?

B. An den bras gant blev gwenn ?

A. Ya. N'eo ket ar person ?

B. Nann, n'eo ket ar person. Ar maer eo… An den bihan-se, gant blev du, eo ar person.

A. Yaouank eo 'vat. Ha piv eo ar plac'h koant-se gant blev melen ?

B. N'ouzout ket piv eo ?

A. Nann, n'ouzon ket piv eo. N'eo ket ar skolaerez ?

B. Nann, n'eo ket ar skolaerez. Ma c'hoar Gwenola eo. Gwenola ! Deus amañ 'ta !

Задание

Ответьте на вопросы:

Piv eo an den gant blev gwenn ? an den gant blev du ? ar plac'h gant blev melen ?

Penaos eo ar maer ? bihan eo ar person ? kozh eo ar person ? yaouank eo Gwenola ?

Pe liv eo blev ar person ? Melen int ?

2. PIV INT?

Alan ar C'halvez, sekretour an ti-kêr (S.), hag ar maer, Yann Lagadeg (M.).

S. Piv eo hemañ `ta ?

M. Bernez Keravel eo.

S. Mab Jakez Keravel ?

M. Ya, mab Jakez Keravel, ar baraer.

S. Ha piv eo homañ ?

M. Gwenola Keravel eo, merc'h ar baraer.

S. Ha c'hoar Bernez. Ha piv eo hennezh ?

M. Hennezh n'ouzon ket piv eo. N'eo ket eus Plounevez. Kamarad Gwenola marteze.

S. Ha honnezh ?

M. Homañ eo Mari Laouenan, ar skolaerez nevez.

Задание

Ответьте на вопросы:

Piv eo ar maer ? Piv eo sekretour an ti-kêr ?

Piv eo Bernez ?

Piv eo Jakez Keravel ?

Piv eo Gwenola ?

Piv eo Mari Laouenan ?

II Словарь

amañ – здесь

baraer – пекарь

blev – волосы

breur – брат

c'hoar – сестра

den – мужчина, человек

deus – приходить

du – черный

eus – из

fest-noz – праздник, фестиваль

gwenn – белый

kamarad – друг, коллега

koant – симпатичный

kozh – старый

ma – мой

mab – сын

maer – мэр

melen – желтый

merc'h – девушка, девочка

nevez – новый

penaos – какой, который

person – викарий

sekretour – секретарь

skolaer – учитель начальных классов

skolaerez – учительница начальных классов

' ta – тогда

ti-kêr – мэрия

yaouank – молодой

III Произношение

1. Озвончение в связывании /S->Z/

Произнесите deus ! и вы услышите звук /s/. Скажите deus amañ ! и вы услышите звук /z/. Глухой звук /s/ становится звонким /z/ перед гласным. Аналогично происходит в Penaos eo ?

2. Озвончение в связывании /K->G/

То же изменение в произнесении конечного /k/ -> /g/ в yaouank eo.

3. Ударение

Слово amañ («здесь») произносится как /'ãmã/, с ударением на первый слог. Если изменить ударение и поставить его на второй слог, мы получим слово amann («масло») /ã'mãn/.

IV Грамматика

1. Дополнение

Penaos и pe liv спрашивают о дополнении к подлежащему. В ответе на эти вопросы дополнение ставится в начале предложения (т.е. заменяют собой вопросительное слово): Pe liv eo an ti ? – Gwenn eo an ti.

 

2. Множественное число

Форма 3-го лица множественного числа глагола «быть» – int: Mat int. N'int ket mat.

3. Согласование глагола во множественном числе

Согласование глагола с подлежащим во множественном числе делается НЕ ВСЕГДА. Любой глагол согласуется в следующих случаях:

в отрицательном предложении;

если подлежащее стоит перед глаголом.

– Mat eo an traoù ? – Ya, mat int.

– N'eo ket mat an traoù-se ? – Nann, an traoù-se n'int ket mat.

4. deus

Deus – это повелительная форма единственного числа неправильного глагола dont. Во множественном числе она принимает форму deuit.

5. Множественное число существительных

Blev («волосы») и daoulagad («глаза») являются существительными множественного числа.

6. Указательные частицы

Указательные частицы ставятся после существительного с определенным артиклем. Существует три варианта таких частиц – по степени близости к говорящему: -mañ-se-hont («здесь», «там» и «далеко»). По этимологии они произошли от наречий места amañazeahont.

Таким образом, формула такова: Артикль + Существительное + Указательное местоимение с дефисом: al levr-mañ («эта книга»), an den-se («тот человек»), an ti-hont («дом вон там»).

7. Указательные местоимения в единственном числе

Указательные местоимения также имеют три степени удаленности:

в мужском роде: hemañ (этот вот), hennezh (тот вот), henhont* (далеко тот вот);

в женском роде: homañ (эта вот), honnezh (та вот), honhont* (далеко та вот).

*Формы с hont редко употребляются.

V Упражнения

Poelladenn 1

Прочитайте:

Deus amañ !

Deuit amañ !

Yaouank int.

N'int ket yac'h.

Penaos int ?

N'eo ket an ti-se.

Bras eo.

Mat eo

Poelladenn 2

Употребите следующие слова с демонстративным послелогом: … -mañ. Переведите.

Sac’h, loen, marc’h, enez, dant.

Poelladenn 3

Употребите следующие слова с демонстративным послелогом: …-se. Переведите.

Pont, ti, iliz, lenn, dañs.

Poelladenn 4

Употребите следующие слова с демонстративным послелогом: …-hont. Переведите.

Ostaleri, stal, roc’h, porzh, douar.

Poelladenn 5

Вставьте eo или int.

Mat ___ an traoù.

N’___ ket yaouank ar maer hag ar person.

Melen ___ ma blev.

Soaz ha Yann n'___ ket kozh.

Koant ___.

– Prest ___ Yann hag Anna ? – Ya, prest ___.

– Pe liv ___ daoulagad Mona ? Du ___ ? – N'___ ket , glas ___ .

Poelladenn 6

Замените дополнение данными словами по образцу. Переведите предложения.

Образец: (mat) Mat eo ar chistr.

(fall)

(tomm)

(yen)

(klouar)

(fresk)

(sec’h)

(melen)

Poelladenn 7

Замените дополнение данными словами по образцу. Переведите предложения.

Образец: (kozh) Kozh eo an den.

(yaouank)

(trist)

(bihan)

(laouen)

(skuizh)

(bras)

(sot)

Poelladenn 8

Замените дополнение данными словами по образцу. Переведите предложения.

Образец: (bihan) Bihan eo an ti.

(bras)

(brav)

(tomm)

(yen)

(kozh)

(fresk)

(gwenn)

Poelladenn 9

Замените подлежащее данными словами по образцу. Переведите предложения. Образец: (ar paotr) Bras eo ar paotr.

(an ti)

(ar chapel)

(ar plac'h)

(ar maer)

(an den)

(an itron)

(ar skol)

Poelladenn 10

Замените подлежащее данными словами по образцу. Переведите предложения. Образец: (ar gwin) Fall eo ar gwin.

(ar chokolad)

(al laezh)

(an dour)

(ar c'hafe)

(ar bara)

(an amann)

(ar film)

Poelladenn 11

Замените подлежащее данными словами по образцу. Переведите предложения. Образец: (ar skol) Brav eo ar skol.

(an ti)

(ar c'hastell)

(ar plac'h)

(ar mor)

(ar stal)

(ar fest-noz)

(ar skol)

KENTEL 5. Gwen eo ar paper. Ar paper zo gwenn

I Диалоги

1. LIVIOÙ

Per hag Aziliz.

P. Lavar din petra zo gwenn ha du.

A. Ar Gwenn-ha-Du, banniel Breizh, evel just.

P. Mat-tre! Ha petra zo glas, gwenn ha ruz ?

A. Se zo aes! Banniel Bro-C'hall. Ha bannieloù Holland ha Luksembourg ivez.

P. Lavar din bremañ petra zo ruz, gwenn ha gwer.

A. Gortoz un tammig. Ruz, gwenn ha gwer ?

P. A! N'ouzout ket! N'eo ket diaes, koulskoude !

A. Banniel Euskadi.

P. Gwir eo. Ha banniel Kembre ivez.

Задание

Ответьте на вопросы:

Pe liv eo banniel Breizh ? hini Korsika ? hini Beljik ? hini Italia ? hini Katalounia ? hini Bro-Saoz ? hini Euskadi ? hini Alamagn ?

Peseurt banniel zo gwer, gwenn ha ruz ? Orañjez, gwenn ha gwer ? Banniel peseurt bro zo ruz ha gwenn ? glas ha gwenn ? glas ha melen ?

Pe liv eo ar c'hafe ? al laezh ? an amann ? ar gwin ruz ? ar chistr ? ar guinness ? ar c'hokakola ? ar bananez ? an orañjez ? an tomatez ?

2. LEIN YANN HA SOAZ

Yann ha Soaz.

S. Prest eo lein ?

Y. Ya,ya. Prest eo.

S. Tomm eo ar c'hafe ?

Y. Ya, tomm eo… Setu ar sukr.

S. Mat eo ar c'hafe hep sukr ivez. Tomm eo al laezh ?

Y. N'eo ket. Fall eo al laezh. N'eo ket mat ken. Met mat eo ar c'hafe hep laezh ivez.

S. Mat eo ? N'eo ket 'vat. Fresk eo ar bara ?

Y. Ya, fresk eo. Met kozh eo an amann.

Задание

Ответьте на вопросы:

Mat eo al laezh ? Fresk eo an amann ?

Penaos eo ar bara ?

Petra zo prest ? tomm ? yen ? mat ? fall ? fresk ? kozh ?

3. PELLGOMZADENN

Ronan ha Yann.

R. Alo, Yann Kerbaol ? Ronan Danteg amañ.

Y. Demat dit, Ronan. Mat an traoù ganit ?

R. Ya, mat an traoù ganin. Ha ganit ?

Y. Mat-tre. Penaos eo an amzer e Roazhon ?

R. Fall eo. Glav zo. Glav yen! Hag e Sant Malo ?

Y. Amañ eo brav an amzer. N'eo ket tomm-tomm avat. Fresk eo un tammig, met brav eo ar mor.

R. Mat-tre. Serret eo da stal traoù kozh ?

Y. N'eo ket, digor eo hiziv c'hoazh. Met prest eo ar vag.

R. Mat-tre. Ken arc'hoazh, neuze.

Y. Ya, ken arc'hoazh, Ronan.

Задание

Ответьте на вопросы:

Penaos eo an amzer e Sant Malo ? E Roazhon ? Hag amañ?

Petra zo fall ? yen ? fresk ? digor ? prest ?

II Словарь

aes – легкий

alo – алло

amann – масло

amzer – погода

bag (ar vag) – корабль

bananez – бананы

banniel (bannieloù) – флаг (флаги)

bara – хлеб

brav – приятный, милый, симпатичный

Breizh – Бретань

Bro-C'hall – Франция

Bro-Saoz – Англия

c'hoazh – еще, опять

diaes – трудный

digor – открывать

e – в

Euskadi – Страна Басков

1  2  3  4  5  6  7  8  9  10  11  12  13  14 
Рейтинг@Mail.ru