Равия Ганиева
Күңел гөлем
Дәү әнисе янына.
Сорый шулай һәр көн бала
Ата-ана турында.
Таныклыкта сызык булган
Ата дигән турыда.
***
Урлап алган мәхәббәтем,
Урлап алган ашым юк.
Рәнҗетмәгез, әй кешеләр,
Рәнҗешләргә хакым юк.
Ап-ак чәчәк аткан икән
Өй артында баланы.
Хәләл ризыклар ашатып
Үстердек без баланы.
Озын юллар үттем инде,
Юлдаш булсын турылык.
Турылыгым – иң зур байлык
Алтын тауга торырлык.
Кемнәр белән эшләсәм дә,
Тойдым һәрчак турылык.
Турылык белән яшәсәң,
Соңгы көндә юк хурлык.
Авыр, ләкин үкенмимен,
Гомерем – минем үткән юл.
Турылык өчен яшәргә
Дусларым бирделәр кул.
Озын түгел, кыска түгел,
Гасыр бүленгән уртак.
Гүя, чабып үтә төсле
Яшьлектә җиккән юртак.
Минем алда, янда, артта
Бар карап торган кешем.
Теләп, сөеп, файда өчен
Хөрмәткә лаек эшем.
Үткән юлда юлдаш булсын
Иң гади булган кешем.
Эшләргә тиеш мин, диеп,
Башкарган бөтен эшен.
Күңелемә якыннарым
Санап бетерә алмаслык.
Барысы да булган әйбәт
Һич бер хәтер калмаслык.
***
Кыш туганга, яратамын
Салкын җилле суык кышны.
Үз парымны эзләп тапкач,
Тоткан кебек булдым хәтта
Хыялымдагы аккошны.
Парлап йөзәм кебек әле һаман,
Арымыйча, тормыш диңгезен.
Тик сагынам, тик сагынам һаман,
Чирәмендә тәгәрәпләр үскән,
Мине кабул иткән нигезен.
Оя тулып балаларым туды,
Канат куеп инде очтылар.
Сабантуйга кайтып оныкларым
"Зур әнкәем" диеп кочтылар.
Хыялларда йөрегән ак кошымны
Хәләл итеп кенә парладым.
Аның өчен яшим, аның өчен үстем,
Аның өчен туа җырларым.
***
Тормыш авыр, диеп зарланмыймын
Каршылыклар өзә үзәкне.
Сабырлыгым белән йөрәккәем
Күпме яраларны төзәтте.
Тормыш авырлыгы иңдә һаман,
Ташлап булмый һич тә мәҗбүри.
Сынау бирәм төсле минут саен,
Минем белән тора, минем белән ята,
Минем белән бергә гел йөри.
Тормыш сабакларын актарамын,
Фәһем алып күптән үткәннән.
Кайгы ни икәнен беләм кайгылыдан
Шатлык тоям, шатлык күргәннән.
Тормыш, мин барыбер сөям сине,
Яшим әле зарга бирелми.
Сөя беләм онык, балаларны,
Тик кайгылар һаман сүрелми.
Бирешмәскә теләп каршылыкка
Үтәм төсле борма юлларны.
Бәхет-шатлык теләп озатам, көтәм
Тудырган кызларым, улларны.
Әзерлимен нидер хөрмәт итеп,
Биетәмен аяк кулларны.
***
Картаясың, озын юллап үтеп,
Яшьлек белән хәзер күп ара.
Үткәннәргә һич тә кайтып булмый,
Уйлап юаналсаң, яңара.
Үткәнеңнең кайбер мизелләре
Якты нурын сибә юлыңа.
Искә төшкән саен, шул чакларны
Сөйлисең син кызың, улыңа.
Үткән белән яшәп, хәзергесен
Дөрес итеп кенә барлыйсың.
Яшьлек нурын сипсә – картаймыйсың,
Яшьлек юлдаш булса – армыйсың.
Кешеләрнең матур, уяу чагы
Була икән бары яшьлектә.
Чынга аша икән, бик теләсәң
Яшьлек бүләк иткән теләк тә.
***
Яшь чагымны сагынганда,
Карыйм күктәге айга.
Тормыш сукмагыннан атлыйм,
Салына бар да җайга.
Үсмер чакка барып кайтсам,
Әллә нишләп, яшәрәм.
Бер минуты да гомеремнең
Үтмәде әрәм-шәрәм.
Яшь килен чак килсә янга,
Ис китәрлек мин җитез.
Эшләр эшләрем эшләнә
Һәммәсе дә бигрәк тиз.
Типсәм тимер өзәр чагым
Бик сирәк килә икән.
Ир – ат кебек булган өчен
Эшләгән эшләрем минем
Артык эшләнде микән?
***
Быел язын ни өчендер,
Сайрамады сандугач.
Әллә юкмы ихатамда
Кош кунып сайрар агач?
Әллә сайрамый күңелдә
Гел сайрый торган кошым?
Әллә борчылулар белән
Яшиме якын кешем?
Әллә тирәге корыган,
Кошка кая басарга?
Әллә юк минем вакытым
Тыныч урын ясарга?
Әллә томанлы күңелем,
Кош тапмый сайрар тирәк?
Ишетмим кошлар тавышын.
Әллә җаным борчылганда
Ишетми микән йөрәк?
Әллә ничек, нур сибелми
Йөрер сукмак, юлларга.
Тик шулай да ашыгам һаман
Киләчәк буын халкына
Бәхет шатлык юлларга.
***
Үткән эздән үскән чәчәк
Хуш исләрен тарата.
Әдәпле, уңган, инсафны
Бөтен кеше ярата.
Үткән юллар чакыра төсле
Мин куйган матурлыкка.
Картайгач итеп куялар
Көч өстәп батырлыкка.
Табигать көчле, һай, сизгер
Тәэсир итә халыкка.
Күңелемдә күпме уйлар бии,
Алып китеп бала чагыма.
Үскән чакның матур бер мизгелен
Искә алам әле тагын да.
Көчле, гаярь чагым картлыгымда
Бала чакны алды чакырып.
Бала чагым биргәч киңәшләрем,
Эндәшмимен һич тә акырып.
Балачаксыз килеп җитми беркем
Соңгы юлга, матур картлыкка.
Балачагым килеп елмая да,
Күмеп китә мине шатлыкка.
Балачакның ашын ашыйм, эшен эшлим
Кайчагында төштә, йокыда.
Хыялларда йөреп бер кайтырсың
Бүген хисне назлап укы да.
***
Җәй җитте. Яшәрде болыннар,
Шау чәчәк болында баланнар.
Гомернең бизәге шикелле
Мизгелләр хәтердә саф килеш калганнар.
Һәр җирдә матурлык, саф һава,
Күңелне иркәли, түбәне күкләргә тидерә.
Әллә соң табигать кануны
Һәр кемне назга күмеп сөйдерә?
Кош сайрый, җил исә, җылылык,
Бар җирдә күңелләр булырлык.
Шат аваз, сихерли нинди моң?
Күңелләр шул моңнан тулырлык.
Нинди көч яшәтә, кешене йөретә
Күмә ул мизгелдә саф нурга?
Балалык, үсмер чак, яшьлегең эндәшә,
Калмасын, калмасын беркем хурга.
***
Авызымда әрем ачылары,
Йөрәгемдә сызлау, сыкраулар.
Ничә төрле уйлар чуалалар,
Ничә төрле миндә сораулар.
Ничә төрле фикер, ничә план,
Ничә төрле изге теләкләр.
Күңел белән күңел очрашсын да
Сөенеп типсен иде йөрәкләр.
Ничә төрле минем борчуларым,
Ничә төрле сөенү, куркулар.
Уйлар илләр гизә, нидер сизә,
Ишетелми тавыш, чыр-чулар.
Әллә нишләп китәм, үткәнемне уйлап,
Өмет ниятләрем бер төсле.
Күпме еллар үтте, оныталмыйм
Искә алам күргән бер төшне.
Биек баскыч, минем кулда ачкыч,
Күтәреләм биек-биеккә.
Алга-артка, як-ягыма, өскә,
Аска карыйм башны иеп тә.
Ни икәнен мин төшендем хәзер:
Күтәреләм биек, югары.
Өмет, ышанычым алга әйди,
Юлдаш итмәм бер дә мин зарны.
Якты уйлар чакыралар алга,
Һич вакыт юк, эшләр эшләрем күп,
Картайсам да, туктый алмыйм ялга.
Изге уем, изге теләк булгач,
Тормыш түгел, түгел хаталы.
Авырлыкны җиңеп яши-яши,
Балаларым минем аталы.
Ялгызлыкның ятьмәсеннән
Котылдым, булгач парлы.
Матур сүз, изге теләгем
Димәк, кушалды ярны.
Ятимлекнең беләм тәмен,
Авырлыгын, ачысын.
Күңел чишмәм күзен ачкач,
Аксын ургып, ташысын.
Балачактан белдем карт көнемдә
Тормыш гөлем чәчәк атасын.
Олыларым миңа юл күрсәтте
Кабатламас өчен
Башкаларның ялгыш хатасын.
***
Җир яшәрә, күңел назда йөзә,
Яңгыр явып безне яшәртә.
Өмет, ышаныч, изге теләк
Җирдә кешеләрне яшәтә.
Җәй мизгеле ямьле, сулар тәмле,
Тиргә күмә битне, бөтен тәнне.
Күз йомганчы таң атып, көн туып
Озатып куя тыныч, җылы төнне.
Эссе кояш куыра җирне,
Истерми һич тә җилне.
Болын-кырга бир муллыкны
Нурга күм туган илне.
Төн-көн үсә яшел үлән,
Шаулый кырлар, басулар.
Тыныч хезмәт белән сихәт булыйк,
Ходай, бирмә берүк ташулар.